NATO zirvesi öcesinden başlayan çalışmalar, spekülasyonlar zirve sırasında ve sonrasında aynen devam ediyor.

Radikal kararlar alınmadı belki ama başarılı ve NATO’nun devamı konusunda önemli bir adımdı. ABD’nin NATO’nun patronu olduğu bir defa daha teyit edilmiş oldu. Üye ülkeler arasında tehdidi belirlenmesi ya da tespiti konusunda önemli görüş ayrılıkları vardı.

NATO’nun beyin ölümünden bahseden Fransa Başkanı Macron Arupa Ordusunun kurulması gerektiğini açık açık ifade etmekten çekinmemişti. Türkiye’nin sorunu ya da tehdit algılaması PYD/YPG/PKK nın NATO tarafından tehdit olarak belirlenmesi ve Türkiye’nin terörle mücadelede müttefikleri tarafından yalnız bırakılmasıydı.

Peki ülkelerin ya da liderlerin zirveden önce belirledikleri tehdit neydi zirvede ortaya çıkan veya Kabul edilen ortak tehdit ne oldu. Fransız Cumhurbaşkanı Macron Çin ve Rusya’yı tehdit olarak görmüyor.Elinden gelse ABD diyecek ama diyemiyor. Türk- İslam Medeniyeti diyemediği için terör diyor.

İngiltere açıkca söyleyemiyor fakat Rusya diyor.

Almanya hiç bir şey söyleyemiyor. Rusya diyemiyor. Çin demiyor. Tehdit ABD’dir diyemiyor.

Doğu Avrupa ülkeleri ve Baltık ülkelerin Rusya diyor.

Türkiye’nin karşı karşıya olduğu teör tehdidi dışında ana tehdit konusunda söylediği bir şey yok. En azından ben bilmiyorum.

Zirvede ve ikili görüşmeler sonucunda tehdit olarak Rusya ve Çin belirlendi. Tabii ki bütün terör örgütleri, terörün bütün çeşitleri ve türevleri ,nükleer silahların geliştirilmesi , orta mezilli nükleer silah anlaşmasının bozulması da tehdit olarak belirlendi.

Yani ABD’nin dediği oldu, İngiltere'nin gönlü alındı, Baltık ülkelerine ve Doğu Avrupa ülkelerine güvence verildi.

Fransa’nın bağımsız Avrupa Ordusu öngörülemeyen bir geleceğe kaldı. NATO içinde Almanya’nın gücü ve etkisi arttı daha da artacak.

Türkiye sorunlarını, tehdit algılamarını ve hassasiyetlerini NATO ülkelerine anlattı. Ancak terörle mücadele yalnız kaldığımız bir defa daha ortaya çıktı.

Bir askeri ittifak ortak düşmana ve/veya ortak potensiyel düşmana karşı yapılır. Eğer ortak bir tehdit/tehditler yoksa o zaman iki hareket tarzı ortaya çıkar.Birinci hareket tarzı ittifak dağılır ve yeni ittifaklar ortaya çıkar.İkinci hareket tarzı , ittifakı korumak için ortak tehdit algısı yaratılır.

NATO zirvesinde Rusya’dan sonra Çin tehdit olarak NATO’nun etki alanına girdi ve bu ülkeyle ilgili yeni bir süreç başladı. NATO üyelerinin farklılıkları tamamen ortadan kalkmadı ancak NATO’nun devamı konusunda ABD’nin dediği oldu ve NATO gerekli bir teşkilat olarak devam ettirilmesine karar verildi.

ABD’nin NATO vasıtasıyla AB ve Avrupa’yı kontrolü, Çin’in bir yol bir kuşak projesine yönelik tedbir alması sağlandı.

Sonuç olarak başarılı bir zirveydi. Türkiye’nin Türkiye terörle mücadelesini milli güçlerine dayanarak yapacağı bir kez daha teyit edildi.

Türkiye siyasi,ekonomik ve askeri gücünü,coğrafyasının ona bahşettiği jeopolitik önemine paralel olarak geliştirmeli ve bölgesinde terör ve/veya vekalet savaşlarına /hibrid savaşlara hazır olmalıdır.