İmametin usul’u dinden olup olmama hususunda Ehlisünnet alimleri iki gruba ayrılmışlardır. Bazıları imametin usul’u dinden olduğunu, bazıları ise furuu dinden olduğunu kabul etmişlerdir.

Abdullah İbni Ömer Beyzavi (vefat 685); Furu ve usulu konu ederken furu hakkında şöyle demiştir; Bir insan furuu dine muhalefet ederse veya inkar ederse kâfir ve bid’at ehli olmaz. Ancak imamet bundan müstesnadır. Bir insan İmamete muhalefet ederse veya inkar ederse kafirdir ve bid’at ehlidir. (Minhac’ul Vüsul ila İlm’il Usul, s.75, 76)

Ehlisünnetin tanınmış alimlerinden Subki usul’u din ve furuu din meselelerini konu ederken şunları demiştir; İmamet usul’u dindendir. İmamete muhalefet etmek bid’attır, insanı ve toplumu fitneye düşürür. (El’İbhac, c.2 s.296)

El-ezher’in üstatlarından ve muasır alimlerinden olan Doktor Muhammed Ebu Nur Züheyr’de aynı tabirleri kullanmış ve şöyle demiştir; İmamet usulu dindendir. Eğer bir insan furuu dinden bir şeyi inkar ederse, küfrü gerektirmez. Ancak usul’u dini inkar ederse bid’attır ve fitnedir. (Usul’ul Fıkıh, s.107)

Yukarıda zikrettiklerimiz Ehlisünnet alimlerinden İmameti usul’u dinden kabul eden sadece bir kaçıdır ve bunların dışında da İmameti usul’u dinden kabul eden bir çokları vardır.

Ehlisünnet alimlerinin bazıları da İmametin furuu dinden olduğunu söylemişlerdir.

Gazali (vefat, hicri 505) şöyle demiştir; İmamet çokta önemli değildir. Akli ve akaid konularından değildir aksine fıkhi konulardandır. (El’İktisat fil İtigad, c.1 s.253)

Ehlisünnete göre kelam ilminin kahramanlarından olan İzzuddin İyci (vefat, hicri 756) şöyle demiştir; İmamet, Şianın aksine diyanetin usulünden ve akaidden değildir. İmamet mükellefin fiillerine ilişkin olan furu konularındandır. (El’Mevagif lil’İyci, c.3 s.578)

Ehlisünnete göre kelam, fıkıh ve usul konularında uzman olan Amidi şöyle demiştir; İmamet diyanetten de değildir tabii meselelerden de değildir. Eğer mükellef İmamete itiraz ederse veya İmamete cahil olursa bunun sakıncası yoktur. (Ğayet’ül Meram fi İlmil Kelam, Amedi, c.2 s.576)

Taftazani (vefat, hicri 791) şöyle demiştir; İmamet usul’u dinden ziyade furuu dine daha uygundur. (Şerhi Megasid, c.5 s.232)

Ehlisünnet uleması İmameti ister usul’u dinden kabul etsinler ister furuu dinden kabul etsinler; Her iki durumdada bizim şu sorularımıza cevap vermeleri icab eder!

1-İmamet usul’u dindendir inancında olan Ehlisünnet alimleri, siz neden Şia inancında olan Müslümanlara yargısız infazlarda bulunuyorsunuz! Size göre İmamet usul’u dinden ise bu konu (size göre) neden Kuran’da zikrolunmamıştır? İmametin usul’u dinden olduğunu söyleyenler bu iddialarına bir ayet veya mütevatir bir rivayeti delil gösterebilmişlermidir? Acaba Ehlisünnet alimlerinden İmametin usul’u dinden olduğuna inananlar İmametin usul’u dinden olmadığına inanan Ehlisünnet alimlerine kâfir nitelemesinde bulunmuşlarmıdır?

2-İmamet furuu dindendir inancında olan Ehlisünnet alimleri; Eğer bir insan furuu dini inkar ederse bu küfrü gerektirmezmi? İmametin furuu dinden olduğunu söyleyen İyci, Amidi, Gazali, Seyyid Corcani, Taftazani gibi alimler İmameti inkar etmenin bir sakıncasının olmadığını söylemişlerdir. Eğer bu görüş doğru ise öyleyse siz neden Ebu Bekir’in hilafetini inkar edenler hakkında kâfir ithamında bulunuyorsunuz!

Her iki durumdada Ehlisünnet alimlerinin bizlere cevap vermeleri gerekir.

Sivasi Hanefi (vefat 861) şöyle demiştir; Ebu Bekir veya Ömer’in hilafetini inkar eden kafirdir. (Feth’ul Gedir, c.1 s.350)

İbni Necim Hanefi (vefat 970) şöyle demiştir; Ebu Bekir’in hilafetini inkar eden kafirdir. (Behr’ur Raig, c.1 s.611)

Tahtavi şöyle demiştir; Miracı inkar eden kâfir olduğu gibi Ebu Bekir’in hilafetini inkar edende kafirdir. (Haşiyet’u ela Meragi’il Felah, s.303)

Takiyyuddin Subki şöyle demiştir; Ebu Hanife’nin mezhebine göre Ebu Bekir’in ve Ömer’in hilafetini inkar eden kafirdir. (Fetava’s Subki, c.2 s.587)

İbni Hacer Haysemi aynı tabiri söylemiştir.

İbni Abidin Hanefi şöyle demiştir; Ebu Bekir veya Ömer’in hilafetini inkar eden kafirdir. (Haşiyet’u Redd’ul Muhtar, c.1 s.561)

Hanefi mezhebi doğrultusunda bir grup Hanefi alim tarafından yazılan “Fetavaye Hindiye” adlı eserde şu cümle yazılmıştır; Ebu Bekir veya Ömer’in hilafetini inkar eden kafirdir. (El’Fetava’ul Hindiye fi Mezheb’il İmam’il Azam Ebi Hanife, c.2 s.138)

İbni Hacer; Sahih görüşe göre, Ebu Bekir’in hilafetini inkar eden kâfirdir. (Sevaik’ul Muhrika, c.2 s.138)

Subki şöyle demiştir; Kim Ebu Bekir ve Ömer hidayet imamı değildirler derse, öldürülür. (Lisan’ül Mizan, c.5 s.101-Tezkiret’ül Hifaz, c.2 s.712)

Muhammed İbni Ali İbni Atiyye şöyle demiştir; Sultanın imametini inkar eden dinsizdir. (Guvvet’ul Gulub, c.2 s.210-İhya’u Ulum’id Din, c.4 s.99)

Bu görüşe göre Suud kralı Salman’ın, Al’i Halife’nin hakimiyetini inkar eden dinsiz ve kafirdir.

Eğer imamet furuu dinden ise öyleyse bu aşırı görüşlerin nedeni nedir? Eğer usul’u dinden ise öyleyse Kuran’da Ebu Bekir ve Ömer’in hilafeti hakkında bir ayet gösteriniz!
Devam Edecek
Selam ve dua ile
Mehdi Aksu