Yapılan yanlış ve doğru yüzdesine bakıyorum maalesef yanlış yapma yüzdesi her zaman doğru yapma yüzdesinden çok fazla! Neden böyle oluyor? Böyle olmasının en önemli bir kaç sebebini şöyle sıralayabiliriz;

Kanunların yaptırım gücünün olmaması, siyaset kurumunun keyfiliği, halkın hakkının takipçisi olmaması, yapılanın yapanın yanına kar kalması, bir bilen kültürü, liyakate önem vermemek ve aşırı politik davranmak, ezilmişlik ve onur zaafiyetidir.

Ortadoğu toplumları dilleri ve renkleri çok farklı olsa da kimyaları birbirine çok benzer, bu benzerlik sosyal hayata da olduğu gibi yansımaktadır. Bu noktada bizde dahil bu toplumlar çok az okurlar, birilerinin kendisi adına konuşmasından rahatsız olmazlar, insanlara çok büyük güç ve kudret atfederler ve keramet ararlar. Kanuna ve kurallara bağlı bir toplum olmayı, herkesin hak ve hukukuna saygı gösterilmesini ve vatandaşlık haklarının gasp edilmemesi noktasına dikkat etmezler. Bu toplumlar feodal yapının etkisinden kurtulamamışlardır, bunun bir kaç sebebi vardır; ataerkil aile yapısı ve ağalık sistemi hala biz dahil bu toplumlarda genlere işlemiştir. Bu yapı ancak okumakla ve ileri ülkelerde devlet ve kamu ilişkilerini yeni neslin içselleştirmesiyle ancak olumlu bir noktaya zaman içinde gelebilir, bu kısa sürede olacak bir durum değildir.

Ben elli yıldan beri çok fazla bir değişiklik olduğuna kani değilim. Her zaman toplum liderleri olmuştur ve her şey liderlerden beklenmiştir. Kurallar ve kaideler önemsenmemiş liderler her şeydir. İleri batı toplumlarının sosyalitesi Ortadoğu toplumlarınkinden çok farklıdır, batı toplumları hatayı ve yanlışı fazla hazmedemezler, kural ve kaidelere uymayan olursa kim olursa olsun reel ve rasyonel düşünerek gereğini yaparlar. Bizde olduğu gibi aynı haleti ruhiye ile onlarca yıl sabredemezler, onun için batı toplumu kendi iç dinamiklerini değiştirme noktasında erkenci ve radikaldirler.

Toplumların kalkınma, doğru çizgide seyretme ve liyakatın baş çekeceği, keyfiliğin asla fırsat bulamayacağı geleceğin toplum düzeni ancak bu doğrultuda davranarak kurulabilir.