Asya'da üç kutuplu pasif soğuk savaşın kaybedeni kim olacak?
Aslında bu tür yazılara bir süre ara verme kararı almıştım fakat, insan başladı mı bırakamıyormuş. 1941’lerin başında yazılmış bir kitabı okumayı henüz bitirmişken, yazarın kanıtlarıyla açıkladığı İkinci dünya savaşı başlangıcı ve devamı hakkındaki gerçekle yüzleşmek kışkırttı beni.
En son önümde kocaman dünya haritası ve haritada Asya kıtasına bakarken buldum kendimi.
Sonra eski Yunan’ın kaşiflerinden olduğunu bildiğimiz Pytheas’ın gördüğü ve kutup ayılarından etkilenerek “Arctos” (Türkçesi Ayı) adını verdiği Arktik bölgesi takıldı gözüme. Küresel ısınma sonucu buzulların erimesiyle Rusya ve Çin’in yoğun kullandığı yeni açılan bir deniz ticaret yolu bölgesi.
Şöyle ki eski güney deniz ticaret yoluna rakip olan yeni güzergah; Güney Kore Busan limanıyla, Hollanda’nın Rotterdam limanı arasındaki mesafeyi yaklaşık sekiz bin kilometre kısaltıyor.
Nitekim Rusya 2018 yılınım başından beri Avrupa’ya ve Çin’e gönderdiği Hampetrol ve Akaryakıt ürünü transferinde Arktik deniz yolunu kullanmaya başladı bile. Zaman ve yakıt tasarrufu bu yolu daha cazip kılmış. Süveyş Kanalında rotaya dahil olduğu ABD deniz ticaret yolu bir nevi Bypass edilmişti.
Takip edenler bilirler sonrası malum. Suriye-Karadeniz-Ukrayna derken Rusya ve ABD arasındaki ilişkiler iyice gerilmiş, Yunanistan ve adalara yeni Amerikan üssleri kurulmuş. Buna karşın Moldova, Ukrayna, Kırım, Karabağ, Suriye ve Libya’ya Rus askeri üssleri konuşlanmıştı.
Buna bir tanım gerekirse, her iki ülke arasındaki “pasif Soğuk gerilim” denebilir. Ortaya çıkan durumun ise, iki süper gücün hegamonik köşe kapmaca oyununa dönüşmüştü.
ABD’de Başkanlık görevine gelen Baydın! Önemli bir detay belirteyim: Baydın özellikle Trump’ın uyguladığı realist politikaları eleştirerek seçim kazandı. Realist politikalar uygulayan Trump’ın yaptıklarının tersine, seçim vaadinde olduğu gibi, Liberal uluslararası düzeni yeniden canlandırmak için Amerika’nın DSÖ ve BM İnsan Hakları Konseyi üyeliğini yeniden hayata geçirip, ülkesini Paris İklim Anlaşmasna yeniden dahil etti.
Bunun yanı sıra Asyalı ve Avrupalı müttefiklerle ilişkileri yeniden canlandırmak için kolları sıvamıştı.
Liberal düzeni yeniden sağlamak için Trump’ın yok saydığı kurumları canlandırıp, gelecekte kendisine rakip olabilecek bölgesindeki merkez ülkeleri ve çevre ülkeleri liberal kurumlara dahil edip hegamonyasını kabul ettirme peşinde elbette.
Gelecekte kendisine rakip olabilecek, sıcak veya soğuk bir çatışmaya girmeden Çin’i de hegemonya altına almak için Liberal Kurumlara dahil etme amacını gütmekte aslında. Bölgede ABD’nin gücünün zayıfladığı Amerika tarafından da bilindiği için sert bir güç düşüşü yaşamaktan ziyade, yavaş yavaş çekilme ABD için en mantıklısı olmalıydı şu an için.
Fakat son Afganistan hamlesi bize bir kez daha gösterdi ki, Taliban’ı taşeron olarak kullanıp, Çin’in Ortadoğu ve Akdeniz’e açılan Karayolunu Afganistan halkını hegemonya altında tutarak dünya kamuoyuna göstermelik “self determinasyon” tiyatrosu sergilemekte, çoğunluğu erkeklerden teşekkül olan paralı hizmetkarlarını da, mülteci kılığında Türkiye üzerinden transfer etme veya olası operasyonlarda kullanmak için ülkemizde bekletme amacı gütmektedir. Anlaşılan o ki, Baydın bir taşla birkaç kuş vurma peşinde. Önceki yazılarımda sürekli belirttiğim gibi, Amerikan bilardosu tekniği ABD’nin en işlevsel taktiğidir.
2021’in ortasında topladığı QUAD (Amerika, Avustralya, Hindistan ve Japonya’dan oluşan birlik) devletleri gözden geçirme toplantısında Çin’in Hint ve Paisfik’te çevrelenmesi konusunda çalışmaları konuşulmuştu.
Bunun yanı sıra Pakistan güçlerinin, Afganistan’da Taliban’a destek verip Kuzey ve Pencşir bölgesindeki direnişçileri havadan ateş altına alması, bundan yaklaşık üç dört ay öncesinde Tacikistan'da Tojaklar tarafından çıkarılan olaylar, açılması planlanan Çin Kara Ticaret Yolunun önüne geçilmesi ile alakalıydı.
Okuduğum kitapta yazdığı gibi; Dünyada oyun kurucu hala, Büyük Kraliçedir ve ABD ikinci dünya savaşına girerek “Gizli dominyon devlet” olmayı kabul etmiştir belki?
Rusya bu durumda şimdilik sessizliğini koruyup, bölgede başlatılacak olan gerilla savaşının fizibilite çalışmalarını yapıyor belki. WAGNER grubunun Afganistan'da ne zaman ortaya çıkacağını kim bilebilir ki?
Asya’da pasif soğuk savaşın şimdilik kaybedeni, karayolu planı rafa kalkan Çin gibi görünüyor. Bekleyip göreceğiz.
KALIN SAĞLICAKLA!
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.