Hindu inancındaki süslü ibadethaneler meşhurdur. Amir Khan P.K. filminde Hindistan’da ki inanç çeşitlerini ve tapınaklarda kurulan para tuzaklarını ironik bir şekilde anlatmıştı.

O filmi izlemeyenlerin mutlaka izlemesini tavsiye ederim. Amir Khan Türkiye’ye gelse ve bizdeki tarikatçıların inançlarını incelese, benzer birkaç film daha çekmek zorunda kalır. Özellikle Menzil ekibinin palavralarını dinlese, Hindistan’da yaşananlardan daha komik hikâyeler bulur senaryoları için. 

Psikoloji Bilmeyen Keramet Sanır

Menzil denilince akla birçok palavra gelir ancak en meşhur palavraları ‘Bizim şeyhin gözlerine bakan içkiyi bırakıyor’ cümlesidir. Bir ayyaş düşünün, her gün içip evine sarhoş dönüyor. Sonra birileri o ayyaşı Menzile götürüyor ve o ayyaş hemen içkiyi bırakıyor. Buna inanan birçok ahmak cahil var. 
Olayın aslını anlatmadan önce insan psikolojisine dair bazı notları özetlemem gerekecek. İster adına günah deyin ister kötü alışkanlık, sürekli içmek, uyuşturucu kullanmak gibi kötü alışkanlıklar insanı mutsuz eder. Bağımlı olduğu için insan pişman olsa bile o alışkanlığından kolay vazgeçemez. İnançlı bir aile içinde büyümüş eski bir öğrencim ‘akşam içip sabah pişman olmanın ne demek olduğunu bilemezsiniz hocam’ demişti. 

Tüm bu yaşam biçiminin birde arka yüzü var. Sarhoş olan insanların yaşadığı rezillikler, en yakın arkadaşlarıyla kavga etmeleri, gece üst başlarına istifra etmeleri, en yakın çevrelerine mahcup olmaları, eşi ve çocuklarına yaşattıklarının vicdan azabı gibi birçok arka planı var içki, uyuşturucu ve kumar gibi alışkanlıkların. Eski öğrencimin tabiriyle, sabah pişman olup akşam aynı hatayı tekrar yapmaya devam ederler. 

Tüm bu süreç içerisinde, yaşadıkları bu hayattan kurtulmak isterler.

Tutunacak dal, sığınacak liman ararlar. Hani o eski Türk Filmlerinde bir sahne varya, tam öyle bir an gelir. O filmlerde sürekli içki içen veya kumar oynayan insan, başına gelen olumsuz bir olaydan etkilenerek kendisini bir camiye atar. Bazen sabah gün doğarken girdiği o camide diz çöker ve ağlayarak tövbe eder. Aslında aynı sahneyi yabancı filmlerde de görebilirsiniz. Arada ki tek fark pişman olan insanın camiye değil kiliseye gidiyor olmasıdır. Hindularda da aynı süreç Hindu tapınağında yaşanır. 

Vicdan azabı ve pişmanlık psikolojisi içerisine girip, o bataklıktan çıkmak isteyen insan ‘Falanca yerde bir şeyh var, oraya gidenler kötü alışkanlıklarından kurtuluyormuş’ diye bir cümle duymuşsa, camiye gider gibi o şeyhin yanına gidiyor. Menzilin içkiyi bıraktırma palavrası, tamamen insan psikolojisinden kaynaklanır. Konunun Menzil köyü veya keramet ile bir alakası yoktur. Bir Hıristiyan aynı süreci bir papaz ve kilise etrafında yaşarken, Hindistan’da bir Hindu aynı süreci bir Hindu tapınağında veya kutsal saydığı bir ineğin önünde de yaşayabilir. 

İşte Menzil reklamcılarının kullandığı reklam palavrasının arka yüzünde tam olarak böyle bir hikâye vardır. Olay tamamen psikolojiktir. Yıllar önce ilkel kabilelere dair bir okuma yapmıştım. Bir şeye inanmanın insan psikolojisi üzerine etkisinden bahsediyordu. Büyük bir ağaç için ‘bu ağaca dokunan hasta olur’ diye bir inancın yaygın olduğu ilkel bir kabilede,hiç kimse o ağaca dokunmaz. O ağaca dokunanlar arasında gerçekten hasta olanlar da vardır. O kabilede doğup büyümemiş bir insan o ağaca dokunduğu zaman etkilenemez, hasta da olmaz. 

Plasebo Etkisi

Hiçbir etkisi olmayan ilaçlara ‘Plasebo’ denir. Plasebo etkisi, farmakolojik olarak etkisiz bir ilacın ‘telkine dayalı’ bir etki ortaya çıkarma halidir. Latince kökenli bir kelime olup ‘hoşnut etmek’ anlamına gelir. Hiçbir etkisi olmayan bir ilacın sizi iyileştireceğine inandırılmışsanız, o ilacın sizde olumlu bir etki yapma ihtimali yüksektir. 

Menzil reklamcılarının yaptığı şey tam olarak budur. Ancak tüm reklamcılar gibi olumsuz örnekleri anlatmazlar. Menzile gidip içkiyi bırakan birkaç kişiyi o kadar çok anlatırlar ki, Menzile gidip içkiyi bırakamamış olan binlerce insanı unuttururlar. 

Birkaç sarhoşa içkiyi bıraktırma reklamıyla, binlerce düşünemeyen sarhoş yetiştirdi Menzil cehalet yuvası.

‘İneğe dokunan veya Hindu tapınağına giden Hindular içkiyi bırakıyormuş’ denilse güler ve alay edersiniz. Ancak aynı cümleleri yıllardır söyleyen Menzilcilere susuyorsunuz. Menzilciler, ineğe tapan Hindulardan daha rezil daha komik halde olduklarını anlayamayacak kadar sarhoş olmuşlar. İneğe tapanın ineği kutsaması ve inekten medet umması doğaldır. Ancak Allah’a secde edenin Gavs’dan yardım istemesi Allah’a ortak koşmaktır.  
Ey insanlar, hiç şüphesiz Allah'ın vadi haktır; öyleyse dünya hayatı sizi aldatmasın ve aldatıcı(lar) da sizi Allah ile (Allah'ın adını kullanarak) aldatmasın. (Fatır 5)