NETEKİM, KENAN EVREN...

Manisa’nın Alaşehir ilçesinde, 17 Temmuz 1917 tarihinde dünyaya gelen Ahmet Kenan Evren, Balkan göçmeni olan Hayrullah Evren ve Naciye Evren’in dördüncü ve son çocuğu olarak doğmuş.

Babası, Üsküp’ün Preşova kasabasından; annesi, Bulgaristan’ın Ziştov şehrinden göç edip Türkiye’ye yerleşmiş.

İlkokulu, Alaşehir’de, ortaokulu Manisa’da, liseyi, Maltepe Askeri Lisesi’nde okumuş.

Kara Harp Okulu’nu, 1938’de bitirip topçu asteğmen, Şubat 1939’da teğmen olmuş. Topçu Okulu’nu, 1940’da bitirip kurmay yüzbaşı olmuş.

Kore’de görev yapmış, farklı birimlerde çalıştıktan sonra, 1964’te tuğgeneral, 1967’de tümgeneral olmuş.

Korgeneralliğe 1970’de, 1974’te ise orgeneralliğe yükselmiş. Ege Ordu Komutanlığı görevinde bulunmuş.

Bu dönemde, darbe yapacakları iddiasıyla 200 civarında üst rütbeli subay, zamanın başbakanı Süleyman Demirel tarafından resen emekliye sevk edilmiş.

Böylece, en kıdemli orgeneral kalan Kenan Evren, beklenmedik şekilde 5 Eylül 1977 tarihinde, Kara Kuvvetleri Komutanı olmuş, iki yıl görev yaptıktan sonra, 6 Mart 1978’de genelkurmay başkanlığına atanmış.

Ülkenin içinde bulunduğu kötü durumdan dolayı kuvvet komutanlarıyla birlikte hükumete “adresi meçhul mektup” ismiyle uyarı yazıları yazmış.

Kendi liderliğinde, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Sedat Celasun’dan oluşan Millî Güvenlik Konseyi’ni (MGK) kurmuş, 12 Eylül 1980’de askerî darbeyi gerçekleştirmiş.

İki yıl ülkeyi sıkıyönetimle idare etmiş. Yeni bir anayasa hazırlayıp 7 Kasım 1982 tarihinde referandum yapmış.

Halkın %91’i bu yeni anayasaya “ Evet “ demiş.

Ben de o günleri hayal meyal hatırlıyorum. Millete ölümü gösterip sıtmaya razı olmalarını istemişti.

Halk da eski günlere, terörün kol gezdiği o karanlık, acı günlere dönmemek için her şeye “Evet” demek zorunda kalmıştı.

Yeni anayasa ile 7 yıllığına cumhurbaşkanı seçilmiş.

Bu askeri hareket terör olaylarının bitmesini sağlamış ama on binlerce insan, suçlu suçsuz gözetilmeden hapse atılmış.

Binlercesi ağır işkence görmüş, yüzlercesi göz altıdayken öldürülmüş, onlarcası idam cezasına çarptırılmış. Bu cezaların 50 tanesi uygulanmış.

Demokrasi, uzun bir süre askıya alınmış, günümüze kadar uzanan çok farklı sıkıntılara ve kayıplara yol açmış.

Türkiye’nin dünyadan soyutlanmasına, en az elli yıl geriye gitmesine yol açmış.

Bu kabul edilen anayasa ile Türkiye bugün de yönetilmeye çalışılmakta.

Belki de gelişme, büyüme çabalarımızdaki en büyük engel, 12 Eylül Darbesi ve getirdiği anlayışlardır.

Neyse, bu dönemin mimarı Kenan Evren, görev süesi sonunda emekli olmuş, Marmaris’e yerleşmiş.

Geçen yıllarda yapılan anayasa değişikliğiyle kendisi ve sağ kalan kuvvet komutanı yargılanmış, suçlu görülüp ceza almışlar.

Uzun süre tedavi gördüğü Ankara Gata’da, 9 Mayıs 2015’te, 98 yaşında hayatını kaybetmiş. 1943’te evlendiği Sekine Evren’den üç kızı olmuş.

Hatasıyla sevabıyla Türk tarihinde söz sahibi olmuş, benim de ömrümün içinde bulunduğu bu uzun süreçte ülkemizi şekillendirmiş Kenan Evren, Hakk’ın rahmetine kavuşmuş.

“Asmayıp da beslese miydik?” gibi veciz sözleri bulunan Kenan Evren’in naaşı, 12 Mayıs 2015 tarihinde yapılan askerî törenden sonra Ankara’da, Devlet Mezarlığı’nda toprağa verilmiş.

Belki de böylece bir devir de psikolojik olarak son bulmuştur...