AZ BİLİNEN BİR TÜRK DEVLETİ: “HATAY DEVLETİ (1938-1939)”

Osmanlı Devleti’nin parçalanmasıyla birlikte Anadolu’nun güneyinde yer alan İskenderun Sancağı, Fransa’nın egemenliğine  geçti.

Bu durum, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti ile Fransa arasında yıllarca süren bir gerginliğin çıkmasına yol açtı.

Fransa, nüfusuyla geçmişiyle özbeöz Türk toprağı olan Hatay’ı Fransız Suriye Mandası’na dahil edip istediği gibi yönetmeye başladı.

Atatürk, bu sıkıntılı duruma son verip Hatay’ı Türkiye’ye katmak için her türlü görüşmeyi yapıp çalışmayı yürüttü.

Bu çalışmalar sonucunda, Fransa’nın da Suriye’den çekilmeye karar vermesiyle konu Milletler Meclisi’ne (bugünkü ismiyle Birleşmiş Milletler) taşındı.

Fransa ve Türkiye’nin de anlaşmasıyla Milletler Cemiyeti, Hatay Devleti’nin kurulmasına karar verdi (29 Mayıs 1937).

Bu karar doğrultusunda 7 Eylül 1938’de, Hatay Devleti bağımsızlığını ilan etti. Kurulan bu devlete, Tayfur Sökmen cumhurbaşkanı seçildi.

Tayfur Sökmen, meclis başkanlığına, Abdülgani Türkmen’i; başbakanlığa,  Abdurrahman Melek’i atadı.

Hatay Devleti’nin resmî dili Türkçe, ikinci dili Fransızca ve Arapça oldu.

Devlet, içişlerinde bağımsız olup dışişlerinde  ve malî işlerde Fransız Suriye Mandası’na bağlı olacaktı. Fransa ve Türkiye garantör devletler olarak toprak bütünlüğünden sorumlu olacaklardı.

Para birimi olarak Suriye lirası kullanılacaktı.

Meclisi toplam kırk sandalyeden oluşacaktı. Seçimler sonucunda 22 sandalyeyi Türkler aldı.

Fransa’nın baskısına rağmen yaşanan sıkıntı veren olaylar sonunda Hatay Devleti, aşama aşama Türkiye’ye daha fazla yakınlaştı.

Öncelikle, devlet görevinde bulunan Fransızlar, bu görevlerinden uzaklaştırıldı. Suriye lirası yerine Türk lirası kabul edildi.

Güneyde, Suriye Mandası ile olan sınırlar tamamen kapatıldı. Hatay Devleti’nde Türkiye Cumhuriyeti  Merkez Bankası’nın şubesi ve konsolosluklarımız açıldı.

Hatay’ın kendi toprakları olduğunu her ortamda savunan Türkiye, II. Dünya Savaşı’nın yaklaşmasını da fırsat bilerek 1939 Türkiye seçimlerinde, Devlet Başkanı Tayfur Sökmen’i Antalya’dan; Başbakan Abdurrahman Melek’i  Antep’ten milletvekili seçtirerek önemli bir adım daha attı.

Bu son adımla Hatay’ın anavatan Türkiye’ye katılmasında önemli bir aşama daha gerçekleştirildi.

Hristiyan ve Arap azınlığa rağmen 234.379 nüfuslu Hatay Devleti’nde yaşayan Türkler, Türkiye’ye katılmaya karar verdi.

Bunun üzerine Hatay Devleti Millet Meclisi, 29 Haziran 1939’da Türkiye’ye katılma kararını resmî olarak duyurdu. Meclis’in önünde asılı duran Hatay Devleti bayrağını indirip Türkiye Cumhuriyeti bayrağından tek farkı olan beyaz yıldızın içindeki kırmızı rengi beyazla örtüp tekrar gönlere çektiler.

Böylece Hatay, Türkiye’nin ayrılmaz bir parçası oldu.

Türk tarihinin içinde yaklaşık bir yıllık ömrüyle Hatay Devleti yerini aldı ama bunu bir yenilgi olarak gören güçler, bugün bile her fırsatta bu mübarek topraklar üzerindeki kötü emellerini gerçekleştirmeye uğraşmaktadır.

Ne yaparlarsa yapsınlar, Allah’ın izniyle Türk milleti sonsuza kadar güçlü olacak,varlığını sürdürecek ve topraklarında gözü olanın gözünü oyacaktır.

Allah’a emanet olun...