Çocukluğumuzdan beri duyduğumuz bir kavramdır “Allah dostları” benzetmesi. Yaş ilerleyip okumaya, okuduklarımız üzerine düşünmeye başlayınca ezberlerimiz bozuluyor.  

Kur’an’da “Allah Dostu” diye bir kelime geçmez, veli kelimesi geçer. Bazen de çoğulu olan evliya diye geçer. Veli ve evliya kavramlarını “Allah Dostu” diye çeviriyorlar. Daha kötüsü kimlerin “Allah Dostu” olduğunu da biliyormuş gibi, şahısları “Allah Dostu” olarak gösteriyorlar. 

Akademik çalışmaları incelerseniz şu gerçekle karşılaşırsınız. “Kur’an-ı Kerim’de veli/evliya kavramı 87 ayette geçmektedir. 46 ayette Allah’ın insanların velisi olduğunu, 2 ayette insanların Allah’ın velisi olduğu, 10 ayette insanlarla şeytan arasındaki velilik, diğerlerinde ise iyi veya kötüler arasındaki velilikten bahseder. Yaklaşık olarak 17 yerde Allah’ın ismi olarak geçer.”

Veli, evliya, Allah dostu gibi kavramlar tarikatların elinde oyuncak haline getirildi. Cahil insanları din adına kandırıp kullanmanın aracı yapıldı. Allah’a ait olan bir sıfatı, evirdiler çevirdiler şeyh diye pazarladıkları adamlara verdiler. Özel tasarruflara sahip, olağanüstü güçleri olan, özel imtiyazlarla donatılmış yeni bir zümreyi ifade eden bir kavrama dönüştürdüler. 

Büyük Alim, hatta tasavvufun kurucularından kabul edilen İbn Arabi, Fususul Hikem isimli eserinde “Veliler nebilerden üstündür.” diyecek kadar ileri gitti. Veli, evliya veya Allah dostu dedikleri kişilerin, Peygamberlerden üstün olduğunu yazan İbni Arabi ve kitapları halen ciddiye alınıyorsa, daha yapacak çok işimiz var. 

Kim Seçti?

İsmailağa Cemaatinin lideri Mahmut Ustaosmanoğlu’nun Allah dostu olduğuna kim karar vermiş? Sanki kendisi cenneti garantilemiş gibi birde müritlerine şefaat edeceğini anlatıp duruyorlar. Mahmut Ustaosmanoğlu cennete değil de cehenneme giderse ne olacak? 

Aynı cümleleri halen yaşayan diğer Allah dostu diye pazarlanan insanlar için de kurabilirsiniz. Menzil cemaatinin, İskenderpaşa cemaatinin, Süleymancıların başında bulunan kişileri kim Allah dostu olarak seçti? Hangi kritere göre Allah dostu bu insanlar? Kendileri cenneti garantilediler mi? “Bana ne olacağını bilmiyorum!” diyen bir Peygamberin ümmetini ne hale getirdiler.  

Tüccarların Vitrini

Allah dostu olduklarına inanılan kişileri pazarlayan tüccarlar var. Otogarlarda ki simsarlar gibi sürekli kendi firmalarına (cemaatlerine) adam toplamaya çalışırlar. Allah dostu olduğuna inanılan kişi ortalıkta çok görünmez. Çok fazla konuşma yapmaz. Kendini geri planda tutarak kendisine gizem katar. Nerdeyse hiçbirisi kendisinin Allah dostu bir evliya olduğunu söylemez. Sürekli tevazu gösterisi yaparlar. Allah dostu tüccarları (simsarlar) sürekli onların kerametlerini anlatırken, gizemli kişiler genelde arka planda kalır. 

Vitrine aldanmayın. Evinize domates alırken bile seçerek ve dokunarak almayı tercih ediyorsunuz. Mağaza vitrininde gördüğünüz kıyafetin üzerine özel ışıklar vurdukları için göze hoş görünür. İçeriye girip denemeden, dokunmadan, yakından bakmadan kıyafet bile almıyorsunuz. Vitrinlerde gördüğünüz Allah dostu tüccarlığı yapan simsarlara inanırsanız, yolunuzu kaybedersiniz.  

Tasavvuf Şırası

Özetle Allah’ın kitabı Kuran’a göre sadece Allah insanın velisi / evliyasıdır. Tarikatlara göre ise şeyhleri veli / evliya oluyor! Yani Allah’ın yerine şeyhlerini koyuyorlar ama bunu açıktan söyleyemedikleri için “Allah dostu” diyorlar. Abarttığımı düşünüyorsanız internetten “Gavs veya kutup” kelimelerinin anlamına bakın. Kendisine sığınıldığı ve kendisinden yardım istendiği zaman kutba verilen isim.

Allah tarafından âlemi manen idare etmekle görevlendirilmiş ve kendilerine olaylara hükmetme izni verilmiş olan velilerin manevî derecesi en yüksek olanına kutup, kendisinden yardım istendiği zaman ise kutba gavs denir.

Mehmet Akif Ersoy bir şiirinde; “Sürdüler Türk'e 'tasavvuf' diye olgun şırayı, Muttasıl şimdi keramet kusuyor Sıdkı Dayı.” diyor. 

Ezberlerinizi Bozun

Konuya dair ciddi ve akademik okumalar yapmak isteyenler için birkaç kitap tavsiye ederek bitireyim yazıyı. Okuyun, öğrenin, düşünün ve ezberlerinizi bozun. Size ezber yaptıranlar sizi kurtarmak derdinde değiller. Kurtarmak için değil kullanmak için ezber yaptırıyorlar. Okuyun ve ezberlerinizi bozun. 

- Tasavvuf, Velâyet ve Kâinatın Görünmez Yöneticileri  

(Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak)

- Osmanlı Sufiliğine BakışlarMakaleler-İncelemeler

(Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak)

- Beklenen Kurtarıcı İnancı 

(KURAMER – Kuran Araştırmaları Merkezi) 

- İslam Düşünce ve Geleneğinde Kutsiyet Velayet Keramet

(KURAMER – Kuran Araştırmaları Merkezi)