SGK uyardı! Emeklilerin aylıkları kesilebilir

Bir kişinin emekli olabilmesi için yaş, çalışma süresi ve prim sayısı şartlarını sağlaması gerekir. Bu üç şartın sağlanabilmesi için sigorta girişinin bulunması ve sigortalı olarak çalışmak şarttır. Ancak ne yazık ki emekli olabilmek için sahte sigorta girişi ve 'bir yerden sigortalı' gösterilme yöntemlerine gidildiği görülüyor. SGK fiilen çalışmayan ancak sigortası ödenen kişileri tespit ettiğinde ödenen primleri iptal ediyor. Öte yandan emekliler, çalışanlar, herkes özlük hakları ve maaşları ile ilgili sorulara yanıt arıyorlar.

Takvim.com.tr yazarı Faruk Erdem kendisine gelen sorulara yanıt verdi. Son dönemlerde binlerce emeklinin maaşı kesilerek iptal ediliyor. Çalışma günleri siliniyor ve yıllardır aldıkları toplamda 100 bin liraları bulan emekli aylıklarının yasal faiziyle iadesi isteniyor. 

SORU: SGK 2009 yılında emekli aylığı bağladı. Ancak SGK daha sonra yaptığı araştırmalarda benim aylık bağlamada dikkate alınan hizmetlerimin bir kısmının eksik ya da hileli olduğunu tespit etmiş ve bana aylıklarımın geri alınacağını söylediler. Bugüne kadar aldığım maaşları geri mi alacaklar?

CEVAP: 5510 sayılı kanunun 96'ncı maddesinde, "Kurumca fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu kanun kapsamındaki her türlü ödemeler; kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden itibaren hesaplanacak olan kanuni faiziyle birlikte, ilgililerin kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır" hükmü yer alıyor.

10 YIL GERİYE GİDİLİR

Bu hükümlere göre yapılacak tahsillerde, tespitin yapıldığı tarihten geriye doğru en fazla on yıllık süre içinde yapılan fazla veya yersiz ödemeler geri alınabilir. Dolayısıyla sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından veya kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanan nedenlerle bağlanmaması gereken bir aylığın bağlandığının tespit edilmesi sonucu, SGK aylık başlangıç tarihi itibariyle aylığı iptal eder ve bugüne kadar yapılan ödemeler yersiz ödeme olarak kabul edilir. Yersiz ödemenin, sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından kaynaklanması halinde de, yersiz ödeme tespit tarihinden geriye doğru 10 yıllık sürede ödenen aylıklar tespit edilerek tahsili yoluna gidilir.

Bu durumda, sahte hizmetlerle emekli olduğunuz hangi tarihte tespit edilmişse, bu tarihten itibaren geriye dönük 10 yıl içinde size ödenen aylıkları geri ödemeniz gerekir. Burada 10 yıllık sürenin aylığınızın bağlandığı tarihten değil, sahte hizmetlerinizin tespit edildiği tarihten itibaren geriye dönük olarak hesaplanır.

SORU: Emekli olarak bir işyerinde çalışırken işten çıkarıldım. Tazminatımı ödediler. Ancak ihbar tazminatımı ödemediler. Emeklilerin ihbar tazminatı hakkı yok mu?

CEVAP: İhbar tazminatı İş Kanununun 17 nci maddesine uyarak yapılan geçerli nedenle fesihlerde fesih ihbar süresi tanımaksızın sözleşmenin işverence feshedilmesi durumunda ödenmesi gerekir. Bu bakımdan emekli yahut emekli olmayan işçi ayrımı yapılamaz.

Keza iş sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işçi tarafından işverene ihbar süresi tanımaksızın derhal feshedilmesi durumunda da bu defa işçi tarafından işverene ödenmesi gerekir ki bu bakımdan da işçinin emekli olup olmadığını önemi bulunmamaktadır.

"3,600 GÜN 2,520 GÜNE DÜŞÜYOR, MAAŞ KESİLİYOR"

Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Sosyal Güvenlik Komisyonu Başkanı Ali Duman şu bilgileri verdi:

"Örneğin; emekli olabilmek için yaşını doldurduğu halde çalışma günü eksiği nedeniyle üç yıl boyunca, iş yeri sahibi bir tanıdığının yanında çalışmadığı halde sigorta primini ödemiş ve 2014 yılında 3,600 gün ile emekli olmuşsa ve 2019 yılında yapılan incelemeler neticesinde sigorta primi bedeli düzenli olarak ödenmiş olsa dahi kişinin aktif çalışmadığı tespit edilmişse, öncelikle; çalışmadığı halde üç yıl boyunca ödediği 1,080 gün hizmeti iptal ediliyor ve ödenen prim tutarları hazineye aktarılıyor ve geriye kalan süre 3,600 eksi 1,080 gün, yani 2,520 gün emekli olmaya yetmediği için maaşı kesiliyor.

PRİM İADESİ YAPILMIYOR

Sigorta girişi olsun diye bir yerden sigorta girişi yapılanlar dışında bir de, prim ödeme gün sayısı dolsun diye 'bir yerden sigortalı gösterilen' kişiler var. Çalıştıkları süre emekli olmalarına yetmediği için bir şekilde sigortalı gösterilerek prim ödeme gün sayısını doldurmayı ve yaş gelince emekli olmayı istiyorlar. Ancak fiilen çalışmadığı halde bir işyerinden sigortalı gösterilen kişileri SGK tespit ederse bu kişilerin prim günlerini iptal ediyor. SGK bu kişilerin prim günlerini iptal ettiği gibi, ödenen primleri de iade etmiyor. Dolayısıyla sahte sigortalılığa başvuran kişinin hem ödediği primler boşa gidiyor, hem de prim günleri iptal oluyor.

YOUTUBE KANALIMIZA ABONE OLMAYI UNUTMAYIN!

Siyasetcafe.com