Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) her ay istihdam rakamlarını yayınladığında, genelde işsizlik oranları tartışılır. Veriler içinde istihdam rakamlarındaki diğer gelişmeler tartışılmaz. Aynı durum geçen hafta da yaşandı.
İş başvurusu yok
Bütün mecralarda Aralık 2013 dönemi işsizliğin yüzde 10, işsiz sayısının ise 2 milyon 809 bin kişi olduğu haberleri yapıldı. Ancak TÜİK’in rakamları içinde 2 milyon 809 bin işsizin dışında bu rakamlara dahil olmayan 2 milyon 45 bin umutsuz işsiz var. Aktif olarak iş aramadıkları, son 2 ay içinde herhangi bir iş başvurusu yapmadıkları için bunlar listeye dahil edilmiyor. Bunlarla birlikte 4 milyon 854 bin kişi işsiz durumda.
11,7 milyon kadın
İstihdam hesabında 15 yaş ve daha yukarı nüfusun ‘çalışabilir’ nüfus olduğu varsayılıyor. Bu kapsamda Türkiye’de 56 milyon 12 bin kişi var. Bunun 27 milyon 941 bini çalışma hayatı dışında kalıyor. Bu istihdam dışında kalan 27 milyon 941 bin kişinin 3 milyon 616 bini gerçekten çalışamaz durumda olanlardan oluşuyor. 3 milyon 934 bini emekli olduğu için çalışmıyor. 15 yaşını aşmış ancak eğitim ve öğretimden dolayı çalışmayanların sayısı ise 4 milyon 895 bin. İşgücüne dahil olmayan nüfus içinde yer alan en kalabalık kesim ise ev işleriyle meşgul olanlardan oluşuyor. Ev işleriyle meşgul olanların sayısı 11 milyon 712 bin kişiyi kapsıyor.
İşgücüne katılmayanların dağılımına bakıldığında emekliler, ev hanımları ve çalışamayacak durumda olanlar kabul edilebilir ancak bu grupta yer alan iki kesim var ki durumları içler acısı. Bugün iş bulsa çalışacak durumda olan bu kesim maalesef işsiz rakamlarına dahil edilmiyor.
Umutsuz vaka çok
İş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı 2 milyon 45 bin kişiye ulaşmış. Bu 2 milyon 45 bin kişi iş bulma ümidini kaybettiği için veya başka nedenlerle iş aramıyor. Bunların içinde 540 bin kişi ise tamamen umutsuz vaka denebilecek grup. Bu 540 bin kişi artık iş aramaktan bıkan ve son 2 aydan beri herhangi bir işyerine müracaat etmediği için işsiz sayılmayan insanlardan oluşuyor.
Neden iş aramıyor?
Aktif olarak iş aramadığı için işsiz kategorisinde yer almayan insanların işgücü piyasası açısından bir sıkıntı oluşturduğunu belirten Süleyman Şah Üniversitesi İktisat Bölüm Başkanı Doç. Dr. Fatih Macit, “Bu insanların neden iş aramayı bıraktığı ve tekrar işgücüne kazandırılmaları için neler yapılması gerektiği konusu gündeme alınmalıdır” dedi.
Resmi işsizlik yüzde 10 mu?
TÜİK verilerine göre iş bulduklarında çalışmaya hazır 28 milyon 71 bin kişi var. Çalışmaya hazır bu 28 milyon 71 bin nüfusun 25 milyon 262 bini herhangi bir işte çalışıyor. 2 milyon 809 bini ise işsiz. İşsiz sayısı çalışmaya hazır nüfus sayısına bölündüğünde çıkan yüzde 10 işsizlik oranı olarak kabul ediliyor. Oysa umutsuzlar da eklendiğinde işsizlik oranı yüzde 16’ya yükseliyor. TÜİK verilerinde umutsuzlar işsizlik oranına eklenmiyor.
Eğitimsizler daha kolay iş buluyor
Eğitim durumlarına göre işsizlik rakamları incelendiğinde çarpıcı sonuçlar ortaya çıkıyor. Maalesef eğitim durumu kolay iş bulma şansı vermiyor. Genel işsizlik oranı yüzde 10 iken, mesleki teknik eğitim görenlerin oranı yüzde 10.3, lise mezunlarının yüzde 12.5. Okuryazar olmayanlarda işsizlik yüzde 5.1 oranında. Yükseköğretim görenlerin işsizlik oranı ise yüzde 9.7 seviyesinde.
AK Parti döneminde işsizlik oranı arttı
Koalisyonlarla yönetildiği halde AK Parti iktidarından önceki dönemde (1993-2002) ortalama işsizlik oranı yüzde 7,85 iken, 2002-2012 yılları arasında yani 10 yıllık AK Parti iktidarında bu ortalama yüzde 10,75 oldu.
işgücüne katılım oranı çok düşük
Türkiye’de işgücüne katılım oranının çok düşük seviyelerde olmasının emek piyasasının en büyük sorunlarından biri olduğunu anlatan Macit, “Avrupa Birliği’nde ortalama işgücüne katılım oranı yüzde 70’lerin üstünde iken bu rakam bizde ancak yüzde 50 seviyesine çıkabiliyor” şeklinde konuştu.
MUSTAFA YAĞMURLU - BUGÜN GAZETESİ