TÜRK TELEKOM’DA YİNE Mİ “SATIŞA” GELDİK ?
Sevgili Siyaset Cafe okuyucuları bundan böyle her hafta Pazartesi ve Cuma günleri yazılarımızla sizlerle olacağız…
Öncelikle bu büyük aileye katılmanın mutluluğunu yaşarken, ilk yazımız vesilesi ile de herkese merhaba diyoruz…
Lakin vakit hoş beşin fazla uzun tutulacağı, selam sabah faslının uzatılacağı vakit değil o nedenle biran önce ilk yazımızın konusuna giriş yapmak istiyoruz.
Efendim biliyorsunuz Türk Telekom AKP iktidarı tarafından Cumhuriyet tarihinin en büyük özelleştirmelerinden bir tanesi olarak Lübnanlı Hariri Ailesi’ne birkaç yıllık cirosu olan bir fiyata satılarak özelleşmiş ancak özelleştirme sonrasında yaşanan süreçte Türk Telekom kar üstüne kar yapmasına rağmen Hariri Ailesi’nin Türk Telekom’u alan konsorsiyumu Ojer Telekomünikasyon, özelleştirme sonrası peşin ödeme bedeli olarak bankalardan aldığı kredileri ödememişti.
Öjer Telekom bu 5 milyar dolar tutarındaki krediyi alırken bankalara Türk Telekom’dan satın almış olduğu %55 hisseyi “Teminat” olarak göstermişti.Tabii bu krediler ödenmeyince Hariri Ailesi, Türk vatandaşlarından elde ettiği karı cebine koyup giderken,parasını kurtarmak isteyen bankalar ise Levent Yapılandırma Yönetimi Anonim Şirketi ismi ile bir özel amaçlı şirket kurdular. Bu tip şirketlere “SPV” denmekte ki yazımız içerisinde bu “SPV”lerin önemine özellikle değineceğiz…
Bugün gelinen noktada gazetelere bundan yaklaşık 1 ay önce Türk Telekom hisselerinin %55’ine, kurulan “özel amaçlı şirket” Levent Yatırım Yönetimi A.Ş üzerindeki payları ile sahip olan bankalar Kamu Aydınlatma Platformu’na bir açıklama yaparak söz konusu %55 hissenin satışı için Dünya’ca ünlü finans,yatırım ve danışmanlık devi Morgan Stanley’i görevlendirdiklerini kamuoyuna duyurdular.
Buraya kadar olan kısımda anormal bir durum yok ancak hisselerinin yeniden satışı süreci start alan Türk Telekom’un yeni ortaklık yapısı içerisindeki kilit şirket olan Levent Yapılandırma Yönetimi A.Ş yakından incelendiğinde işler enteresan ve girift bir hal almaya başlıyor.
Türk Telekom hisselerinin %55’ine sahip olan ve Öjer Telekomünikasyon’dan alacaklı bankalar tarafından kurulan özel amaçlı şirket (SPV) olan Levent Yatırım Yapılandırma Anonim Şirketi’nde ise ortaklık yapısı şu şekilde:
%35,6-AKBANK
%22,1-GARANTİ BANKASI
%11,6-TÜRKİYE İŞ BANKASI
%19,0-DİĞER (Bu %19’luk hisseye Öjer Telekomünikasyon’a borç vermiş olan diğer bankalar da çeşitli yüzdeler oranında dahil.)
Ama %11,7 oranında payı olan bir başka ortak daha var ki Levent Yapılandırma Yönetimi A.Ş içerisinde asıl dikkat çekici olan şirket de bu zaten…
Bu %11,7 oranındaki hisse sahibi olan şirketin ismi “LYY (UK) INTERNATIONAL HOLDCO LİMİTED.”
Bu bahsi geçen LYY (UK) INTERNATIONAL HOLDCO LİMİTED Londra merkezli bir şirket. Şirketin adresi ise 35 Great St. Helen's, London, United Kingdom, EC3A 6AP şeklinde.
İngiltere merkezli bu şirket 29 Ağustos 2018 tarihinde kurulmuş yani Türkiye’de Levent Yapılandırma Yönetimi Anonim Şirketi’nin kurulmasından sadece 4 ay sonra faaliyete geçmiş. Bu şirketin statüsünün de “SPV” olduğu anlaşılmakta.
11542313 numaralı şirketin isminin değiştirilmesi için ise 29 Ağustos 2018’de bir karar alınmış olsa da bu kararın hayata geçirilmediği gözüküyor.
Şirketin ilk yöneticisi ise Melissa Gabriella Bourgeoıs… Bu hanımefendi 29 Ağustos 2018’den 28 Aralık 2018 tarihine kadar görev yaparken daha sonra yerine şirkette 24 Eylül 2018’de göreve başlayan Michelle O’Flaherty geçmiş.
Ama bu Londra merkezli şirketin bir enteresan özelliği daha var… O da milyar dolarlık Türk Telekom’da %11,7 hissesi olan ama toplamda 4 çalışanı olduğu görülen bu şirketin Hollanda-Amsterdam merkezli Intertrust Holding’in İngiltere kolu olan INTERTRUSDT (UK) LİMİTED isimli firmaya ait olması.
Yani adeta iç içe geçmiş bir şirketler “matruşkası” var karşımızda…
“Peki bu INTERTRUST HOLDİNG’in özelliği nedir?” diyecek olursanız Dünya’nın pek çok büyük şirketine “Danışmanlık” hizmeti veren ve yatırım yapan bir şirketten bahsediyoruz…
Ama INTERTRUST HOLDİNG isimli şirketin en önemli uzmanlık alanlarından birisi ise vergi cenneti olan Cayman Adaları,Lüksemburg ve Guernsey gibi yerlerde müşterilerine servis sağlaması ve bu vergi cennetlerindeki mevzuatlar hakkında danışmanlıkta bulunuyor olması.
Yazımızın başında “SPV” şirket tanımlamasına vurgu yapmıştık… Şimdi kısaca buna da değinelim isterseniz,”SPV” şirket türü nedir,neden “SPV” konumunda şirketler kurulur,hangi “avantajları sağlar” kısaca anlatalım.
Bir finansman modeli olarak kullanılan SPV’lerde proje sahiplerinin ortak olduğu ve proje ile ilgili olarak sınırsız sorumluluk altına olan ayrı bir şirket kuruluyor, yeni kurulan şirkete de özel proje şirketi “Special Purpose Vehicle” yani “SPV” deniyor…
Bu tip şirketlerin en büyük özelliği ise vergi cenneti olan ülkelerde tabiri yerindeyse “Bir masa ,bir sandalye” ile kurulan,1-2 personelden oluşan şirketler olup muhteşem vergi avantajları sağlaması!
Şimdi baktığımız zaman Türk Telekom’un %55’i yeniden satılırsa piyasa değeri 3,5-4 milyar dolar civarında olan Telekom’dan hisselerin bu %55’ini satan bankalar yaklaşık 2-2,5 milyar dolarlık bir satış geliri elde edecekler.E tabii bu gelirdek kaynaklı olarak da bir gelir vergisi doğacak bankalar için.
Ve bu gelirin %11,7’sine İngiltere merkezli LYY (UK) HOLDCO LİMİTED isimli “SPV” şirketi ortak.
Bu vergi avantajı sağlama amaçlı kurulan şirket de aslında Hollanda merkezli olup, yine tesadüfe bakınız ki en önemli uzmanlık alanlarından bir tanesi Cayman Adaları,Lüksemburg gibi vergi cenneti adalarda müşterilerine servis sağlayan INTERTRUST HOLDİNG’e ait…
Şimdi bu noktada akıllara şu sorular geliyor tabii ki:
Türk Telekom’daki Öjer Telekomünikasyon hislerini Levent Yapılandırma Yönetimi adı ile Türkiye’de kurulup KAP’a bilgi verilen bir bir şirket üzerinden devralan bankalar neden Türk Telekom’un %55 hissesine sahip olan bu “kilit” şirketin %11,7 gibi önemli oranda hissesini İngiltere merkezli kurulan LLY (UK) HOLDCO LİMİTED isimli şirkete vermişlerdir.
İngiltere merkezli kurulan bu şirketin Türk yasaları ve vergi kanunlarına tabi olamayacağı aşikar durumdayken yapılan bu uygulama ile satış sonrasında doğacak olası bir vergi kaybının önü açılmamış mıdır?
Türk Telekom’un %55 hissesi satılacak olursa bu %11’lik hisseye sahip İngiltere merkezli LYY (UK) HOLDCO LİMİTED isimli şirket ortaya çıkacak gelir vergisini kime ödeyecektir?
Sermaye ve vergi bu şirket üzerinden İngiltere’ye mi “transfer edilecek” yoksa “vergi cenneti” ülkeler konusunda “danışmanlık” yapan,bu şirketin de bağlı olduğu INTERTRUST HOLDİNG’in hizmet verdiği Cayman Adaları,Lüksemburg gibi vergi cennetlerine mi akacak o paralar?
Peki İngiltere merkezli ve vergi avantajı sağlaması için kurulduğu açıkça belli olan LLY (UK) HOLDCO LİMİTED isimli “SPV” şirketinde- yani tabela şirkette- Türkiye’de kurulan ve Türk Telekom’un %55 hissesine bankaların adına sahip olan Levent Yapılandırma Yönetimi A.Ş ve dolayısı ile bu şirkette hissesi olan AKBANK,Garanti Bankası,İş Bankası’nın hissesi var mı? Varsa hangi bankanın bu şirkette hangi oranda hissesi bulunmaktadır?
Yani efendim kısacası İngiltere yahut Cayman Adaları,Lüksemburg gibi vergi cennetleri üzerinden bir sermaye transferi ve “finansal cennetin” fırsatlarına mı yelken açılacak, böyle olursa Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yaşayacağı vergi kaybı ne olacak?
Bu soruların yanıtlarını umarız Türk Telekom’un hissedarı olan bankalar verir yoksa insan sormadan edemiyor doğrusu: “Telekom’u Türkler satılacak da,vergisini eller mi alacak?” diye…
Celal Eren ÇELİK
Siyasetcafe.com