Kurtuluş Savaşı İstihbaratında faaliyet gösteren teşkilatımızın ismi. Askeri polis teşkilatı idi. İstiklal Harbi yıllarında gizli kalmış istihbarat faaliyeti yürüten haber alma servisimizin ismi
Tedkik Heyeti Amirlikleri idi.
Askeri polis teşkilatının devamı olan. Tedkik heyeti amirlikleri, İstiklal harbi yıllarında kısa zaman da çok zorlu şartlar ve kısıtlı imkanlar doğrultusunda güzel işler başarmışlardır.
Birinci Dünya Harbi'nden Osmanlı Devleti'nin yenilmiş sayılarak çıkması, talihsiz Mondros Mütarekesi'nin imzalanması, Türk tarihinde yeni yaprakların açılmasının sebeplerinden olmuştur. Arayışlara giren Türk milleti, aydınları aracılığı ile kurtuluş için bazı yollar aramaya başlamışlardır. İstanbul'dan Anadolu'ya giden asker ve sivil aydınlar sayesinde yeni ufuklar, yeni ümitler doğmuştur.
18 Temmuz 1920 yılında Garp Cephesi Komutanlığına bağlı olarak. Garp Cephesi Askeri Polis Teşkilatı kurulmuştur. Bizzat Fevzi Çakmak paşanın emriyle genel merkezi Eskişehir olmak üzere kurulan teşkilatın başına, Binbaşı İsmail Hakkı Alpan bey tayin edilmiştir.
Anadolu'nun hemen her tarafında teşkilatlanan ve hususiyle garp cephesi komutanlığı Kastamonu ve Havalisi komutanlığı bölgesinde faaliyet gösteren, Askeri polis teşkilatının iyi çalışmadıkları, gizliliğe riayet etmedikleri ve görevlerinde lakayt davrandıkları, yetkilerini aşarak gerekli gereksiz her işe karıştıkları gerekçesiyle kaldırılması planlanmıştır.
Haliyle Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti yani döneminin Genel Kurmay Başkanlığı idi.
Haliyle Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti teşkilatın lağvedilmesine 19 Mart 1921 de yayımladığı bir tamimle karar vermiştir. Aynı tamim gereği alınan karar 21 Mart 1921 tarihli Fevzi Paşanın imzasıyla Garp cephesi komutanlığına şöyle bildirilmiştir.
Şubeler mülga edilerek addedilerek aynı mevakide yani mevki,yerler,konumlar ve aynı derecede ve şekilde talimatı sabıkaya nazaran gayet gizli bir surette icra-i faaliyet eden istihbarat teşkilatını vücuda getiren.
Tedkik Heyetlerine istihale edilecektir. Askeri polis teşkilatı lağvedilmiştir. Yeni talimata göre yeni teşkilat Tedkik heyeti namına kaydolunmuştur.
1 Nisan 1921 tarihinden itibaren Askeri polis teşkilatı yerine Tedkik heyeti amirliklerinin kurulduğu duyurulmuştur.
Milli mücadelede istihbarat faaliyetleri bundan sonra yeni kurulan teşkilat tarafından yürütülecektir. Teşkilatta en yüksek amir rütbesi Yüzbaşı rütbesindedir.
Görevleri; Ordu gerisindeki bölgelerde düşmanın casusluk faaliyetlerini ve propagandasını önlemek. Düşmana ait gizli teşkilatların ülkede karışıklık çıkarmasına mani olmak. Düşman tarafına istihbarat toplamak üzere gönderilecek kişileri tespit ve temin etmek. Harp mıntıkalarında genel emniyetten sorumludurlar. Sahillerden,hudut bölgelerinden ve cephelerden gelecek bütün şahısları tahkik,tedkik etmek ve icap ederse tevkif etmekle görevlidirler. Casusluk yapanları ve tutukladıkları şahısları ilgili makamlar aracılığı ile mahkemelere sevk edeceklerdir. Dışarıdan gelen ordu mensuplarının durumlarını kontrol edeceklerdir. Hıyaneti harbiye kanunlarına göre durumları şüpheli olanlarla, casuslukları söz konusu olanları buldukları belgeler ile birlikte mülki makamlara teslim edeceklerdir . Harp mıntıkalarında ilgili askeri komutanlardan izin almak suretiyle çeşitli propagandalar yapabileceklerdir.
Yazımı burada noktalıyorum. Devamında Tedkik heyeti amirliklerinin faaliyetlerini yazacağım. Şanlı teşkilatlarımızın devamında ise şu an aktif olan teşkilatımız. Milli istihbarat Teşkilatıdır. Geçmişten günümüze vatan ve millet uğruna mücadele eden nice isimsiz kahramanlarımıza ithafen. Rahmet olsun.
Bu konuyla alakalı değerli ve meraklı okuyucularıma benimde faydalandığım kaynak olarak tavsiye edeceğim kitap. Kurtuluş Savaşı istihbaratında Tedkik Heyeti Amirlikleri Genel Kurmay Basımevi . Dr. Hamit Pehivanlı 1993 eserini muhakkak okuyun.
Bizlere aziz vatanı bırakan ve bu uğurda can veren şehitlerimizin ruhları için. El Fatiha.