Sosyal güvenlik mevzuatına göre vefat eden sigortalıların geride kalan eş ve çocuklarını koruyan düzenlemeler içeriyor. Bunların önemli bölümünü ise eşlere ödenen ölüm maaşı ile çocuklara ödenen yetim maaşı oluşturuyor. Eşi vefat eden kişinin belli şartlarda maaş alma hakkı var. Burada ölüm maaşında kişinin sadece evli olup olmadığı dikkat ediliyor. Yani emekli ya da çalışıyor olması maaş almasını engellemiyor.
KURUM KONTROLÜ YAPILMIYOR
Kocası ölen kadına; kocasının sigortalılık süresi uygunsa, kadının geliri olup olmadığına bakılmaksızın aylık bağlanıyor. Yetim kalan kız çocuklarına evlenmedikleri ve çalışmadıkları sürece, erkek çocuklara da öğrenci oldukları sürece 25 yaşına kadar maaş ödeniyor.
HEM BABA HEM KOCA MAAŞI ALABİLECEKLER Mİ?
En çok merak edilen mesele, bir kadının hem ölen kocasından hem de ölen babasından ayrı ayrı maaş alıp alamayacağı. Bu imkan 2008 yılı öncesinde farklı kurumlar olmak şartıyla geçerli oluyordu. Ancak 2008 ile birlikte bu şekilde çift maaşın önü de kapanmış oldu. Ancak ölüm tarihine göre bazı durumlarda çift maaş ödeniyor.
HEM ANNEDEN HEM BABADAN YETİM MAAŞI ALINABİLİNİYOR
Dul maaşında, 01.10.2008'den sonra Bağ- Kurlular ve Emekli Sandığı'na tabi olanlar için 1800 gün, SSK'ya bağlı olanlar için ise 900 gün prim ödeme aranıyor. Bundan önceki durumlarda eksik günler doğum ya da askerlik borçlanmasıyla tamamlana bilmekteydi. Ancak şimdi kabul edilmiyor. Yine yetim maaşı alanların da tek bir geliri olmasına bakılıyordu. Ancak geçtiğimiz günlerde Yargıtay 21. Hukuk dairesi bir karar ile hem anneden hem babadan yetim maaşı alınabileceğine hükmetti.
HER İKİSİNDEN DE MAAŞ ALINABİLİNECEK ŞARTLAR
* Kocası ölen bir kadın eğer emekli ise hem kendi emekli maaşını hem de kocasından kalanı maaşı alabiliyor. Yani çift maaş alır.
* Dul kadın çalışabilir. Hem kocasından hem de sigortalı olarak çalıştığı yerden maaş alır ve şartlar oluşursa emekli de olur.
* Kız çocuk çalışmıyorsa, ölen anne babasından aylık alıyor.
* Kız çocuk çalışmaya başlarsa, SSK ya da Bağ-Kur'dan bağlanan aylık kesiliyor.
* Emekli Sandığı'ndan bağlanan aylık ise kız çocuğu SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu olarak çalışıyorsa, kesilmiyor. Memur olursa kesiliyor.
* Çalışmayan bekâr kız çocuğunun da çift maaş alma imkânı var. 1 Ekim 2008'den itibaren, yetim kız çocuğu ölen anne ve babasından iki maaş alabilir. Yüksek olanın tamamı, diğerinin ise yarısını alıyor. Evlenince maaşı kesiliyor.
* 1 Ekim 2008'de 5510 Sayılı Yasa yürürlüğe girmeden önce, dul kalan ve çalışmayan kadına kurumlar (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) farklı olmak şartıyla, eşten ve babadan aylık veriliyordu. 1 Ekim 2008'den sonra çift maaş kalktı.
Siyasetcafe.com