Amerikan kanalı HBO'nun kısa sürede dünyanın en çok izlenen dizileri arasına giren ve 9,6 IMDb puanına sahip , Çernobil felaketini konu alan 4 bölümlük "Chernobyl" mini dizisi geçtiğimiz günlerde final yapmıştı. Dizinin ardından umulmadık bir olay gerçekleşti ve hala geçerli olan tüm tehlikelere rağmen Çernobil’e turist akını başladı. HBO’da yayınlanan Chernobily dizisinden sonra geçen yıldan bu yana yaklaşık olarak %40’lık bir turizm artışı yaşanmakta Çernobil’de.
Çernobil'e yapılan günübirlik turistik ziyaretlerde turistler, dozimetri kontrolü veya radyasyon ölçümü için resmi bir kontrol noktasından geçiyor ve tur gene aynı noktadan sona eriyor. Ayrıca turun orta noktasında da ek bir radyasyon kontrol noktası bulunuyor ve turistler burada da kontrol ediliyor.
Chernobyl Tour temsilcileri, ziyaretçilerin hiçbir yapıya veya bitkiye dokunamayacağını veya bölgedeki herhangi bir şeyi çıkaramayacağını tembihliyor ve herhangi bir kamera ekipmanını yere oturmak veya yerleştirmek de yasak.
2018 yılında yaklaşık 60.000 turistin Çernobil'i ziyaret ettiği biliniyor ve Çernobil bölgesi, Ukrayna'nın en popüler turistik bölgelerinden biri olma özelliğini devam ettirmekte.
Kiev Şehir Devlet İdaresi Turizm ve Tanıtım Dairesi başkanı Anton Taranenko; Ukrayna Ulusal Haber Ajansı'na göre, Ukrayna'daki en popüler turistik yerlerden biri olan "Çernobil bölgesi liderdir" dedi .
Ukraynalı turizm acentesi temsilcileri, Çernobil'e yapılan rezervasyonların Mayıs ayında %30 civarında arttığını ve daha önce HBO dizisi olan "Chernobly" nin yaz aylarında daha da etkili olacağını belirtti .
ÇERNOBİL NEREDE?
Ukrayna'nın Kiev kentinin kuzeyindeki yaklaşık 130 km (130 km) ve Belarus sınırının 20 km güneyinde bulunan Çernobil Nükleer Santrali'ndeki dört reaktör 1970'lerde ve 1980'lerde tasarlanıp ve inşa edilmişti. Reaktöre soğutma suyu sağlamak için Pripyat Nehri tarafından beslenen insan yapımı bir rezervuar oluşturulmuştu.
Dünya Nükleer Birliği'ne göre, santrala en yakın şehir 1986'da yaklaşık 50.000 kişinin bulunduğu yeni inşa edilen Pripyat şehriydi . Daha küçük bir kasaba olan Chornobyl, yaklaşık 12.000 nüfusa ev sahipliği yapıyordu. Bölgenin geri kalanı öncelikle çiftlikler ve ormanlıktı.
ÇERNOBİL KAZASINDA NELER YAŞANMIŞTI
26 Nisan 1986 yılı sabahının erken saatlerinde Ukrayna'nın Pripyat şehrinin 14.5 km kuzeybatısında bulunan Çernobil Nükleer Güç Santrali'nin 4. ünitesi yapılan bir deney esnasında patladı ve nükleer kaza felaketi yaşandı. İlk anda patlamanın etkisiyle santralde görevli 31 kişi öldü. Patlama sonrasında ölümcül düzeyde radyasyon açığa çıkıp etrafa saçıldı ve radyasyona maruz kalan yüzlerce insanın ölümüne sebep oldu, kanser vakaları arttı.
Arızalı nükleer reaktörden salınan radyasyonun çoğu, iyot-131, sezyum-134 ve sezyum-137 idi. İyot-131, UNSCEAR'a göre, sekiz günlük nispeten kısa bir yarı ömre sahiptir, ancak hızlı bir şekilde hava yoluyla alınır ve tiroid bezinde lokalizasyon eğilimindedir. Sezyum izotopları daha uzun yarı ömre sahiptir (sezyum-137, 30 yıllık bir yarı ömre sahiptir) ve çevreye salıverilmesinden sonraki yıllar için endişe vericidir.
27 Nisan'da yani kazanın meydana gelmesinden yaklaşık olarak 36 saat sonra Pripyat sakinleri tahliye edildi. O zamana kadar, birçoğu zaten kusma, baş ağrısı ve diğer radyasyon rahatsızlık belirtileri hakkında şikayette bulunmuştu. Yetkililer sonunda tesisin çevresindeki 18 kilometrelik bir alanı kapattı; sakinlerine birkaç gün sonra geri dönebilecekleri söylendi, bu yüzden birçoğu kişisel eşyalarını ve değerli eşyalarını geride bıraktı.
Dünyanın en büyük nükleer kazası olan Çernobil felaketinin üzerinden tam tamına 33 yıl geçti. Uzun yıllar süren bilimsel araştırma ve hükümet soruşturmasından sonra bile, Çernobil kazası hakkında, özellikle de büyük radyasyon sızıntısına maruz kalanların üzerindeki uzun vadeli sağlık etkileri ile ilgili hala pek çok cevaplanmamış soru var.
RADYASYONUN HAYATIMIZDAKİ YERİ, RADYASYON MARUZİYET DOZU NEDİR, NELERE YOL AÇAR
Amerikan Kanser Derneği’ne göre büyük dozlarda radyasyon doku hasarına ve akut hastalığa neden olabilir ve kanser riskini artırabilir.
Ancak, dünyanın her yerindeki insanlar, her gün ortamın doğal bir parçası olan radyasyona maruz kalmakta. ABD Nükleer Düzenleme Komisyonuna (NRC) göre buna , Dünya'nın kendisinden yayılan karasal radyasyon, canlı organizmaların ürettiği iç radyasyon ve güneş ve yıldızlardan kozmik radyasyon dahildir . Öte yandan kullandığımız cep telefonları da birer radyasyon yayıcıdır.
Amerikan Kanser Derneği’nin verilerine göre; ABD'de yaşayan bir vatandaşın yılda ortalama olarak 3 milisaniye (mSv) doz radyasyona maruz kalıyor ve bu doz güvenli kabul edilebilecek limitler içerisinde.
Bilgisayarlı tomografi taramaları gibi tıbbi görüntüleme yöntemleri ise 1-20 mSv birimine kadar radyasyon yayabiliyor.
50 mSv’den sonraya dikkat!
50 mSv ile 200 mSv arasındaki radyasyon dozları organizmalarda çeşitli kromozomal hasarlara sebep olabiliyor. Ciddi radyasyon hasarı ise 2.000 mSv'nin üzerinde başlıyor ve 10.000 mSv ve üzerindeki radyasyon düzeylerine birkaç gün maruz kalmak ölüme yol açıyor.
Çernobil'deki nükleer erimenin hemen ardından, tesisteki düzinelerce temizlik işçisinin 80.000 ila 160.000 göğüs röntgeni eşdeğeri olan 8.000 ila 16.000 mSv kadar yüksek radyasyon seviyelerine maruz kaldığı görüldü. Bu, en az 134 çalışanın ciddi radyasyon hastalığı geliştirmesine ve 28 kişinin ölümüne neden oldu.
Çernobil reaktörü patladığında, ölümcül radyasyon seviyeleri açığa çıkardı, ancak radyoaktif serpinti, hava koşulları ve değişen rüzgârlar nedeniyle çevreye eşit bir şekilde dağılmadı. Reaktörden uzakta bulunan yerler radyoaktif sıcak noktalar haline geldi , "ve çok fazla kirlenmeyen bitkiye makul derecede yakın olan köyler vardı," dedi.
Mettler, 1989'dan 1990'a kadar BM Atom Radyasyonunun Etkileri Bilimsel Komitesi (UNSCEAR) ile bölgeyi ziyaret ettiğinde öğrendiği gibi, köylerde bile radyasyon eşit şekilde dağılmıştı ve sokaktan sokağa değişebiliyordu.
Çernobil reaktörünün yıkıntıları hala radyoaktif ve bu yıkıntıların yaklaşık 20.000 yıl boyunca daha radyoaktif durumda olacağı öngörülmekte. Fakat Çernobil'de halka açık olan bölgelerin reaktöre yakın olmalarına rağmen facia başlangıcında daha düşük radyasyon dozlarına maruz kaldığı düşünülüyor.
Bölgeye giriş yıllarca yasaklanmıştı fakat Ukrayna bölgeyi güvenli olarak ilan edip 10 yıl önce Çernobil’e girişleri serbest bırakmıştı. 10 yıldır bölgeyi binlerce turist ziyaret etti. Turistlerin tek başına dolaşması güvenlik nedeniyle yasak olsa da Çernobil’deki bazı bölgeleri kontrolörler aracılığı ile gezebildi konuyla ilgilenen turistler.
SİYASETCAFE.COM