AZERBAYCAN`da NELER OLUYOR?
OLASI BİR SAVAŞTA DENGELER NASIL?
Azerbaycan Ermenistan arasında çıkan en son çatışmalar ister istemez; “acaba kapıda bir savaş var mı?” sorusunu akıllara getirmiştir.
Elbette ki böyle bir ihtimal var ve her daim olacak.
Aslında o bölgede yıllardır sürekli savaş var.
Peki Ermenistan durmadan neden saldırı yapmakta ve 22 yıla aşkındır topraklarını işgal ettiği halde, halen Azerbaycan`dan ne istemektedir?
Ermenistan bölgede Rusya`nın çıkarına ne gerekiyorsa onu yapan, onu uygulayan ve bunun için kurulmuş bir devlettir.
Bu açıdan üzerlerine düşen neyse onu yapıyorlar.
Azerbaycan sınırında yaşananlar üzerinde Rusya iki önemli mesajı bölgeye ve dünyaya vermektedir:
1-Rusya Suriye`den çekilirken ortadoğuda yeni kaos için Azerbaycan`ı adres göstermiştir.
2-Rusya ermenistan`a sağladığı askeri destek ve lojistik güçle olası bir yüz yüze savaş gücünü ermensitan`la birlikte Azerbaycan üzerinden denemektedir.
İşte bu yüzden son saldırılar çok şiddetli olmuştur.
Fakat Azerbayca tarafı aynı şidetle olayı püskürtmüş, hatta cephe hattından ilerlemeye başlamıştır.
Hal böyle oluncada hemen ilk tepki Rusya, sonra ABD ve AB den geldi.
Her biri sanki tek ağızdan “sorunun barışçıl yolla çözülmesini” talep ettiler.
İyi de bre zalimler, biz de 25 yıldır ayını şeyi diyoruz, sorun sizin bu sesimizi duymamanız da değil mi?
Bunun üzerine Azerbaycan Savunma Bakanlığı yine iyi niyet göstererek operasyonları tek taraflı durdurduğunu açıkladı.
Fakat ermeni tarafı ateşkese uymazsa, tekrar gerekli askeri cevabı daha da şiddetli bir biçimde vereceğini vurguladı.
Karar elbetteki Azerbaycan Güvenlik Konseyi toplantısından sonra verilmiştir.
Bu da gösteriyor ki; devlet durumu bütün yönleri ile değerdirmiş ve dünya ya bir kez daha savaşsız bir çözüm istediğini söylemiştir.
Kimse yalnış anlamasın, Azerbaycan devletinin bu konuya bakış açısı milli bir bakış açısıdır ve çözümü; kayıtsız şartsız işgal edilen toprakların geri verilmesinde görmektedirler.
Bazılar diyebilir ki, “kardeşim başlamışken bitirelim, bu sorun eninde sonunda zaten savaşla bitecek” duygusalık olarak haklı olabilirler ama bölge ve devlet dengeleri şu an bazı roller tamamlamayı gerektirmektedir.
Şundan emin olunuz ki; Azerbaycan ve Ermenistan karşılıklı bir savaşa geçse Azerbaycan Ermenistan`ı kesinlikle haritadan siler.
Bunun için askeri, sosyolojik, ekonomik yapılar tek başına yetmektedir.
Azerbaycan ve Ermenistan'ı sadece askeri güçleri açısından değerlendirecek olursak ortaya şöyle bir sonuç çıkıyor:
-Her ikisinde aktif asker sayısı hemen heman aynı fakat seferberlik durumunda yedekte bekleyen Azerbayca`lı asker ermenistan`dan oldukça fazladı.
-Azerbaycan'da askerlik çağına gelen genç sayısı ermanistan`ın 3 katı fazladır
-Azerbaycan`da savaşa hazır tank sayısı, ermenistan`ın iki katdır.
-Azerbaycan'ın hava savunması, helikopter, savaş uçağı gücü, karşı tarafın iki katıdır.
-En önemlisi Azerbaycan`ın savunma bütçesi, ermenistan`dan iki kat fazladır.
Dikkat edin Azerbaycan bu güce ikinci bağımsızlığı sonrası gelmiştir.
Çünkü Azerbaycan`ın daha önce SSCB döneminde böyle bir ordu kurma şansı yoktu ve ayrıca SSCB özelikle Azerbaycan Türklerini silahsızlandırıyor, devlette askeri alanda önemli yerlere getirmiyordu. Bu alanda ise ermeniler en sadık askerleriydi.
Zaten Dağlık Karabağ savaşları başladığında Azerbaycan Türkleri bu açıdan hazırlıksız yakalanmış ve topraklarının işgal edilmesinin önüne geçememeştir.
Tabi ki, o işgalin perde arkası gücü Rusya`yaydı.
Ama şimdi durum çok farklı!
Azerbaycan yukarıdaki saydığım eskeri güçle bölgede plan yapanlara “DURUN ” demekte ve hakkı olan toprakları geri istemektedir.
Güç dengelerinin kendisinden yana olduğunu dünyanın gözüne soka soka göstermekte ve savaşsız bir çözüm isteğini vurgulamaktadır.
Bu açıdan ateşkes mesajının bir kez daha Azerbaycan tarafından verilmesinin elbette önemi büyüktür.
Bu hamle; hem dipomasi masasında Azerbaycan'in pozisyonunu güçlendirme, hem de olası büyük bir savaşta hızlı bir başarının hazırlanma süreci olarak da önemlidir.
Bu hamle; Karabağ meselesinin "donmuş" olmadığını ve hatta bülgesel bir savaşa dönüşebilecegi bir defa da ortaya koymuştur.
Son olarak cephede ve bölgede geldiğimiz durumu değerli dostum Nazım Caferov hocamından katkıları ile şöyle özetleyebiliriz:
1-Ateşkes uygulanmamaktadır. Ermeni tarafı cephe bölgesine ateşkes ilanından sonra tekrar askeri kuvvet ile karşı saldırıya geçmiş, fakat geri püskürtelerek yaklaşık 10 ermeni tankı daha vurulmuş ve çok sayıda ermeni askeri öldürüşmüştür.
2- Rus kaynaklarından aldığımız bilgilere göre ermenistan`ın bölgeye gönderdigi ek askeri gücün içerisinde Rusya`nın Şubat ayında ermenistan`a verdiği “Smerç Tipi” füzelere ve bunları kullanan Rus kökenli sözleşmeli askerlerin olduğu kesindir.
3- Bu arada İran Savunma Bakanı da Azerbayca Savunma Bakanını arayarak yardım ve destek önermiştir. Bilindiği üzere İran bugüne kadar hep ermenistan`ın yanıdan olmuş bir devlettir. Bu tavrının en önemli sebebi; Güney Azerbaycan Türklerinin irandaki gücüdür. Yoksa İran`ın bu konudaki tavrı süreci iyi izleyenler için elbette samimi bulunmamaktadır.
Burada şu konunun altını dikkatle çizmeliyim!
Çatışma sürecinde bizdeki medya boyutunun Rus ve Ermeni müttefiğinden eksikliği ön plana çıkmıştır.
Eskisine rağmen konuya daha duyarlılıyız ama bu yeterli değiliz.
Bu konuda milli bir medya oluşturmak, her iki ülkemizinde milli bir stratejisi olmalıdır.