Dövizde artışın önü bir türlü alınamıyor.
Kur, enflasyon ve emtia fiyatlarındaki artış devam ettikçe piyasada üretimin ve ticaretin bozulması da devam edecek gibi gözüküyor.
Şimdiden birçok sektör vadeli kontratlardan vazgeçip yerini peşin kontrata bırakmış durumda.
Mevcut durumda kimse yaklaşan sonu tam anlamıyla kestiremiyor.
Sattığı malı yerine koyamayan hammaddeci çeşitli formüllerle süreci atlatma telaşında kavruluyor.
Bütün bunlar yetmiyor tahsilatlarla ilgili sorunların çıktığı haberlerini okuyoruz.
Sonuç olarak herkes endişeli…
Hemen hemen tüm sektörlerde eskiye göre yüzde 40 ila 50 arasında bir azalım söz konusu.
Üreticinin kendi maliyetlerini fiyatlarına yansıtamadığı,
Elindeki hammaddeyi ilk aldığı fiyattan yerine koyamadığı,
Dalgalanmanın aşırıya kaçtığı bu noktada malını elde tutmaya çalışanı stokçulukla suçlayabilir miyiz?
Bence bu stokçuluk değil, iş dünyasının sermayesini koruma çabasıdır.
Bir yerde de iş insanları yatırımını, işletmelerde sermayesini ve insan kaynağını korumak zorundadır.
★★★
Gelinen nokta çok net:
Arz-Tedarik açığı artıyor ya da arttırılıyor.
Hammadde bulunamıyor.
Vadeler nakde dönmüş durumda.
Kimse elindeki malı TL değerinden vadeli satmak istemiyor.
TL ile içeriye satıp vade beklemektense, dövizle yurt dışına satıp beklemek işletmelere mantıklı geliyor.
İşletmelerin kendini koruma çabası açısından bu tavır çok normal.
Ayrıca sadece TL değil, EUR/USD paritesi de sürekli değişkenlik gösteriyor.
Eskiden USD ile hammadde alıp EUR üzerinden satan çok ses çıkarmıyordu ama şimdi orada da işin rengi değişti;
Çünkü Dolar değerlendi.
★★★
Kimse müneccim değil ama bir şey çok açık.
2022’de kesinlikle şu anki fiyatları bulamayacağız.
2021’de yaşanan maliyet artışları bile tam anlamıyla yansımadı/yansıtılmadı.
2022 herkes için zor geçecek ve eğer böyle giderse yeni yılda zamlar belki yüzde 50’yi bulur, belki yüzde 50’yi bile geçer.
İşte oradan sonrası artık tam bir muamma…