Madımak’ta katledilenler için Unutmadık Aklımda Yürüyüşü

Madımak Katliamı: üstünden 26 yıl geçti unutulmadı

Türkiye tarihinde kara bir leke olarak anılan Madımak Katliamı’nın üzerinden tam 26 yıl geçmesine rağmen ölen 37 kişi unutulmadı ve sosyal medyada #unutMADIMAKlımda hashtagi ile konu TT olurken birçok yerde ve olayın gerçekleştiği Sivas’ta yapılan yürüyüşlerle anıldı.

MADIMAK OTELİ’NDE NELER OLMUŞTU?

Katliam tarihe yaşandığı otelin ismi ile geçti: Madımak Katliamı

2 Temmuz 1993’te aralarında Aziz Nesin, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Asım Bezirci ve Nesimi Çimen gibi tanınmış isimlerin de bulunduğu ve çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü kişilerin bulunduğu 51 kişilik bir grup Pir Sultan Abdal Şenlikleri için Sivas’ta Madımak Oteli’nde kalıyordu.

Dört gün sürecek şenliklerde söyleşiler düzenleyecek, kitaplarını imzalatacak ve şarkılar söyleyecek olan sanatçı grubu sadece birinci gün etkinliklerini gerçekleştirebildi. Şenliğin ikinci günü olan ve Cuma gününe denk gelen 2 Temmuz’da namaz çıkışı toplanan radikal İslamcı bir grup etkinliğin yapıldığı alana “Sivas laiklere mezar olacak" sloganlarıyla yürümeye başladı. Yürüyüş esnasında ‘Halk Ozanları’ heykeli yıkıldı ve yerde sürüklendi. Gruba kimse müdahele etmediği gibi akşam saatlerine doğru katılımcı sayısı hızla artarak 15 bine yükseldi.

Binlerce kişi otelin önünde sloganlar eşliğinde binayı taşladı ve camlar kırıldı. Birkaç saat içinde otel önündeki araçlar ateşe verildi ve son olarak otelden de alevler yükselmeye başladı.

Grup tarafından çıkarılan yangında yazar ve sanatçılardan oluşan 33 kişilik bir grup ile ; 2 otel görevlisi ve 2 gösterici de ölmüş ve toplamda 37 kişi yaşamını yitirmişti. Ölenlerden bazıları yanarak yaşamını yitirmiş, bazıları da linç korkusu yüzünden dışarı çıkamamış ve içerde sıkışmışlardı.

Yangını söndürmek için zamanında müdahale etmeyen itfaiye de geldiğinde büyümüş olan alevleri kontrol altına almakta yetersiz kaldı. Dönemin siyasileri olayın münferit olduğu yönünde açıklamalar yapsa da uzun yıllar katliamın Özel Harp Dairesi tarafından planlandığı yönünde iddialar da dahil olmak üzere pek çok senaryo dile getirildi.

Mustafa Yıldız: İnsanlık tarihinde kara bir leke

Yıldız, Sivas'ta 2 Temmuz 1993'te çıkan olayların 26. yılı dolayısıyla Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı'nda yaptığı açıklamada, Madımak'ın insanlık tarihinde "kara bir leke" olduğunu söyledi.

Yıldız, Sivas'ın barış ve kardeşlik kenti olduğunu yüksek sesle dillendirmek istediklerini belirterek, "İnsanlığın bu tür acıları bir daha yaşamaması için Madımak'ın 'utanç müzesi' olması taleplerimizi tekrarlıyoruz." diye konuştu.

Sivas olaylarının yaşandığı 2 Temmuz'da Sivas Demokrasi Platformu birleşenleri olarak Hacı Bektaş Veli Vakfı önünde toplanılacağını anlatan Yıldız, karanfillerle İl Özel İdaresi Bilim ve Kültür Merkezi'ne dönüştürülen eski Madımak Oteli binasına hareket edileceğini kaydetti.

Katliam sonrası neler oldu?

Yaşanan üzücü olayın ardından ilk etapta 35 kişi daha sonra ise 190 kişi gözaltına alındı, 66’sı serbest bırakıldı, geride kalan 124 kişi ise"Laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışmak" suçuyla Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde 1 yıl boyunca yargılandı. Dava tarihe “Sivas Davası” olarak geçti.

Dava sonucunda 22 sanık 15’er yıl, 3 sanık 10’ar yıl, 54 sanık 3’er yıl, 6 sanık 2’şer yıl hapisle cezalandırıldı. Yargılananlardan 37’si ise beraat etti.

Takip eden yıllarda Yargıtay DGM kararını bozdu ve sanıklar yeniden yargılandı. 1998’de onaylanan yeni kararda 33 sanık idam, 14 sanık ise 15 yıla kadar değişen hapis cezalarına çarptırıldı ancak idam cezaları usul noksanlıkları nedeniyle bozuldu. Usul eksiklikleri giderildikten sonra 2000 yılında yeniden idam cezasına çarptırılan 33 sanık 2002’de idam cezasının kaldırılması ile müebbet hapse mahkum oldu.

Sanık avukatlarından birçoğu muhafazakar sağ partilerde milletvekili ve bakanlık pozisyonlarına kadar yükseldi ve geçen zaman içerisinde gerçekleşen tahliyeler ile hapisteki kişi sayısı 33’e düştü.

Sivas katliamının kilit isimlerinden 8 sanık ise 1997’deki bozma kararı sonrasında firar ederek kayıplara karıştı. Bunların içinde davanın bir numaralı sanığı Sivas Belediye Meclisi Üyesi Cafer Erçakmak da bulunuyor.

2011 tarihinde Sivas’ta kalp krizi sonucu öldüğü ileri sürülen ve gizlice Yukarı Tekke Mezarlığına gömüldüğü söylenen Erçakmak hakkındaki dava, öldüğü için düşürüldü. Mağdurların avukatları DNA testi talep etti ve mezardaki kişinin yüzde 99.9 Erçakmak olduğu tespit edildi.

Çiller’den büyük gaf: "Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir."

Dönemin başbakanı Tansu Çiller; "Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir" diyerek oldukça büyük bir gafa imza attı ve büyük tepki gördü.

Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ise ; "Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş... Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır... Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır" şeklinde açıklama yapmıştı.

Sivas Davası zaman aşımına uğruyor

Son olarak Sivas Davası 2014 yılında zaman aşımına uğradı ve tamamiyle kapatıldı.

Bu olay sonrası sivil toplum kuruluşlarının ve partilerin “insanlık suçlarında zaman aşımının kaldırılması” talebinde bulunması üzerine mahkeme başkanı, “İnsanlık suçunda zaman aşımı olmaz ama bu suçu işleyenler kamu görevlisi değil sivil oldukları için davanın düşmesine karar verilmiştir.” şeklinde açıklama yaptı.

Karar üzerine dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ise, davanın zaman aşımına uğradığı ifadesini yanlış bulduğunu belirterek "Sadece 5 kişi ile ilgili zaman aşımı olmuştur. Müebbet hapis cezası ile içeride olan onlarca insan var. Burada hedef saptırılıyor. Tek taraflı bakmayı doğru bulmuyorum. Başka davalarda da zaman aşımı süreci işlemişti." şeklinde açıklama yapmıştı.