Küresel pazarlamanın yeni fenomeni! Kim bu tahıl beyinliler?

Psikiyatri Uzmanı Dr. Semih Dikkatli ve Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Atilla Bektaş çarpıcı bir yazı kaleme aldı.

İşte o yazı;

Dünyada 1920’li yıllarda etkileri görülmeye başlayan ve 1927 de patlayan büyük ekonomik krizin ardından, Amerikan şirketleri ülke ekonomisini canlandırmak, arz fazlasına talep yaratmak için, devlet desteğiyle iletişim ve medya kanalları üzerinden büyük reklam kampanyaları yürütmeye başladılar. Amaç toplumda tüketimi artırmak, yeni tüketim kalıplarını topluma empoze etmekti.

Bu konuda yapılan global ölçekli çalışmaların başlangıcı, insan zihninin çalışma şekli ve psikanaliz konusunda çığır açan Dr.Sigmund Freud’un Amerikan vatandaşı olan yeğeni Bernays’a kadar uzanmaktadır. Edward Bernays amcasının çalışmalarını yakından takip eden biri olarak, toplumda tüketim davranışlarının yönlendirilmesi konusunda,  tüketim toplumunun temelini atmış bu konuda şirketler ve kurumlar için halkla ilişkiler alanının yaratıcılığını yapmıştır.

Bernays o zamana kadar talebe karşı arz üreten şirketlere, bu mantığı tamamen terk etmelerini önerdi ve onlara şu soruyu sordu.

-Neden, siz arzı yaratıp tüketimi tetiklemiyorsunuz?

Başlangıçta şirketlerin bu değişime karşı çekingen davranmaları üzerine,  Bernays şöyle dedi; “Siz sadece mallarınızı seri olarak üretin ve bana onları satmam için yeterli reklam bütçesi verin. Tüm mallarınızın satıldığını göreceksiniz.”

O GÜNDEN SONRA ABD’DE KADINLARIN SİGARA İÇMESİ NORMAL BİR OLAY OLARAK ALGILANMAYA BAŞLANDI

Bunun üzerine fabrikalar seri üretimlere başladılar ve Bernays ilk başarısını sigara satışlarını artırarak gösterdi. O dönemler muhafazakâr ABD’de kadının sigara içmesi, hele bunu herkesin içinde yapması hoş karşılanmazdı. Kadınların sigara içmemesi sigara pazarının büyümesi konusunda en önemli engeldi. Toplumun hemen hemen yarısı otomatikman sigara içmiyor, sigara pazarı yarım kalıyordu.

Bunu gören Bernays, bir kurtuluş günü kutlaması öncesi basına haber göndererek, kadınlar için özgürlük ateşini yakacağını, bunu kaçırmamaları gerektiğini bildirdi.

Kutlama kortejinin kalabalıklar içinden geçtiği bir noktada, dönemin tanınmış manken ve yıldızlarına herkesin içinde sigara yaktırdı ve bunu “kadınlar özgürlük ateşini yaktı” sloganıyla pazarladı.

O günden sonra ABD’de kadınların sigara içmesi normal bir olay olarak algılanmaya başlandı. Toplumun bu şekilde manipüle edilmesi sosyolojide “Rızanın İmalatı” olarak tanımladı.

Bir manipülasyon aracı olarak tanımlanan Rızanın İmalatı, kişiler ya da şirketlerin, insanları ikna ederek bazı durum ve davranışlara olumlu bakmalarını veya tepkisiz kalmalarını sağlayan bir olgudur. Yanıltma, yanlış bilgilendirmeyi (agnotoloji) ve bunu sık sık tekrarlamayı içerir.

Agnotoloji, yanıltıcı veya hatalı bilimsel veriler yayarak bilgisizliği ve şüpheyi yayan ya da teşvik eden bir bilim dalının adıdır. Cehalet yayma diye de bilinen bu yöntem kişiler ya da şirketler tarafından kullanılmaktadır.

Dezenformasyon, yanlış veya doğruluğu bulunmayan ve kasıtlı olarak yayılan bilgidir.

İNSANLARIN SAĞLIKLI VE FİT OLMA KONUSUNDAKİ İSTEKLERİ KULLANILARAK PİYASAYA TALEP YARATILMAYA ÇALIŞILMAKTA

Bu gün için benzer dezenformasyon ve rıza imalatı insan sağlığı üzerinden gıdalar ve gıda takviyeleri yoluyla yaygın olarak yapılmakta ve ne yazık ki toplumun belli kesimlerince kabul görmektedir.

Tıp eğitimi almış bazı doktorlar ya da farklı uzmanlık alanlarındaki kişilerce sağlık pazarı manipüle edilmekte, bir çeşit ‘’rıza imalatı’’ yapılmakta, İnsanların sağlıklı ve fit olma konusundaki istekleri kullanılarak piyasaya talep yaratılmaya çalışılmaktadır.

Bazı bestseller kitaplar ve medya aracılığı ile yanlış bilgilendirme ve yönlendirmeler yapılarak sağlıklı olmakla uzaktan yakından ilişkisi olmayan pek çok gıda ve gıda takviyesinin tüketimi için insanların gereksiz harcamalarda bulunması teşvik edilmektedir. Bu şekilde milyar dolarlık piyasalar yaratılmakta, insan sağlığı riske atılmaktadır.

YENİ ARGÜMANLARI 'TAHIL BEYİN'

Tüm dünyada saygın hakemli tıp dergilerinde yayınlanan makalelerle, yapılan araştırmalarla sağlıklı olduğu kanıtlanmış meyve ve sebze ağırlıklı vegan tarzı Akdeniz diyeti uygulamaları ‘tahıl beyin’ suçlamasıyla karalanmıştır.

Bu piyasanın oyuncularını teşhis etmek aslında zor değildir; bu kişiler aşırı öz güvenli, sabit fikirlidirler, büyük resme bakmaz/baktırmazlar ve çıkarı için bilgiyi manipüle ederler. Yanıltıcı veya hatalı bilimsel verileri yayarlar ve cehalet ortamı oluştururlar sonra da bu kargaşada ceplerini doldururlar.

Çölyak hastaları dışında buğday ile ilişkili rahatsızlığı olmayan sağlıklı kişilere pahalı "Glutensiz Diyet" ürünlerin dayatılması, milyarlarca dolarlık glutensiz gıda pazarı oluşturulmasının nedeni; yıllar önce Amerika’da sigara içmesi hoş görülmeyen kadınların da sigara içicisi yapılarak eksik sigara pazarının tamamlanmasından farklı değildir.

Kısaca bu piyasanın iştahını Çölyak hastalarının diyet ürünlerine harcadığı para kesmiyor. Hastalıkların çeşitli gıdaları tüketerek veya tüketmeyerek iyileştirmek iddiasında bulunmak sorumluluk dışı bir davranıştır. Sağlıklı ve dengeli beslenme, hastanın doğru tedavi talebi insan hakkıdır. İnsanların bu konuda yanlış bilgilendirilmesi önlenmelidir

Tüm bu anlatılanlardan sonra günümüzde Agnotolojinin (cehalet  biliminin) her konuda olduğu gibi sağlık konusunda da çok sık kullanıldığını söylememiz mümkün. Tüm üniversiteleri, kurum ve kuruluşları, konu uzmanlarını ve medyayı sağlık konusunda cehaletin oluşması ve yayılmasının önlenmesi için mücadele etmeye, ortak tavır almaya ve sorumluluk bilinciyle davranmaya davet ediyoruz.

siyasetcafe.com