Dörtlü zirve sonrası ortak mutabakat! Türkiye istediğini aldı: Ambargo kaldırıldı, istenen teröristler iade edilecek

İspanya'nın başkenti Madrid'de gerçekleştirilen Türkiye, İsveç, Finlandiya ve NATO arasındaki dörtlü zirve sonrası NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'den ilk açıklama geldi. İsveç ve Finlandiya'nın üyeliği için anlaşma yapıldığını belirten Stoltenberg, "Son 10 yılın en büyük güvenlik krizi aşıldı" dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö, İsveç Başbakanı Andersson ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile dörtlü zirve gerçekleştirdi. Görüşme sonrası yayınlanan ortak bildiriye 3 ülke imza atarken NATO Genel Sekreteri Stoltenger, toplantının detaylarını paylaştı.

"YARIN NATO'YA KATILMALARI İÇİN KARAR ALINACAK"

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, NATO ülkelerinin liderlerinin yarın İsveç ve Finlandiya'yı NATO'ya katılmaya davet için karar alacağını bildirdi.

"SON 10 YILIN EN BÜYÜK GÜVENLİK KRİZİ AŞILDI"

Stoltenberg şu ifadeleri kullandı:

"İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği konusunda mutabakata varıldı. Son 10 yılın en büyük güvenlik krizi aşıldı. Herkesin oy birliğiyle bir sonuca varmak durumundayız. Brüksel'de toplantılar gerçekleştirildi. Ben aynı şekilde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 4 kez telefonda görüştüm.

"FİNLANDİYA VE İSVEÇ TÜRKİYE İLE ÇALIŞMAYA HAZIR"

Finlandiya ve İsveç Türkiye ile çalışmaya hazır. Bu zirve dönüştürücü zirve olacak. Liderler bir çözüme bugün Madrid'de varmayı başardılar. Bu sürece güveniyorum, bu anlaşmadaki sorumluluklara sahip çıkacak ve yerine getireceklerdir. İsveç ve Finlandiya'nın üye olması onlar için de önemli. Tam üyelik ne zaman? Şu anda olabilecek olan en hızlı süreç olmuştur. Çok kritik güvenlik konuları vardı, Putin'in açıklamaları var."

ÜYE OLMALARI İÇİN 30 ÜLKENİN ONAYI GEREKİYOR

NATO zirvesinde gündemdeki konulardan biri İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik başvurusu. Başvuruların kabulü için NATO üyesi 30 ülkenin de onayı gerekiyor. Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın "PKK ve YPG'ye destek verdikleri" gerekçesiyle üyeliklerine itiraz ediyordu.

MADDE MADDE MOMERANDUM

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, İsveç Dışişleri Ann Linde'nin imza attığı momerandumda şu maddeler yer aldı:

“1. Bugün, NATO Genel Sekreterinin kolaylaştırıcılığında bir araya gelen Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in temsilcileri müteakip hususlarda mutabık kalmışlardır.

2. NATO, müşterek savunma ve güvenliğin bölünmezliği ilkeleriyle ortak değerlere dayalı bir İttifaktır. Türkiye, Finlandiya ve İsveç Washington Antlaşması'nda belirtilen ilkelere ve değerlere bağlılıklarını ifade ederler.

3. İttifakın en temel unsurlarından biri üye devletlerin milli güvenliğinin yanı sıra uluslararası barış ve istikrara doğrudan tehdit teşkil eden terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayanışma ve işbirliğidir.

4. Müstakbel NATO Müttefikleri olarak Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye'ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç'e tam destek verir. Finlandiya ve İsveç terörizmi tüm biçim ve tezahürleriyle en kuvvetli şekilde reddeder ve kınar. Finlandiya ve İsveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye'ye karşı gerçekleştirdikleri saldırıları açık ve net biçimde kınar, Türkiye'yle ve mağdurların aileleriyle en derin dayanışma duygularını ifade eder.

5. Finlandiya ve İsveç, PKK'nın yasaklanmış bir terör örgütü olduğunu teyit eder. Finlandiya ve İsveç, PKK ve diğer tüm terörist örgütlerin, bunların uzantılarının faaliyetleri ile iltisaklı kuruluşlar ve paravan örgütler içerisinde yer alan veya bu terör örgütleriyle bağlantısı bulunan şahısların faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bu terör örgütlerinin faaliyetlerini engellemek amacıyla aralarındaki işbirliğini artırmaya karar vermişlerdir. Finlandiya ve İsveç, bu terör örgütlerinin emellerini reddeder.

“HİÇBİR MİLLİ SİLAH AMBARGOSU BULUNMADIĞINI TEYİT EDERLER”

6. Buna ilaveten, Finlandiya 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren Ceza Yasası'nda yaptığı bir dizi değişiklikle cezalandırılabilir terör suçları kapsamına yeni faaliyetler eklemiştir. 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren bu son değişikliklerle terörist grupların faaliyetlerine katılım suçunun kapsamı genişletilmiştir. Aynı zamanda, kamusal alanda terörizmi tahrik eylemleri ayrı bir suç olarak cezalandırılmıştır. İsveç, yeni ve daha etkin bir Terör Suçları Kanunu'nun 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe gireceğini ve hükümetin terörle mücadele mevzuatını daha da tahkim edeceğini teyit eder.

7. Türkiye, Finlandiya ve İsveç aralarında artık hiçbir milli silah ambargosu bulunmadığını teyit ederler. İsveç, NATO Müttefiklerine yönelik olarak silah ihracatına ilişkin milli mevzuatını tadil etmektedir. Gelecekte, Finlandiya ve İsveç'ten yapılacak savunma sanayii ihracatı Müttefik dayanışmasına ve Washington Anlaşması'nın 3. Maddesi'nin ruhuna ve lafzına uygun biçimde yürütülecektir.

8. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bugünkü görüşmelerden sonra müteakip somut adımları atacaklarını taahhüt ederler:

– Terörizmle, örgütlü suçlar ve diğer ortak sınamalarla mücadelede mutabakat temelinde işbirliğini geliştirmek için kolluk kuvvetlerini ve istihbarat kuruluşlarını da içeren her düzeyde hükümetlerarası yapılandırılmış bir diyalog ve işbirliği mekanizması tesis edeceklerdir.

– Finlandiya ve İsveç, ilgili NATO belgelerinin ve politikalarının hükümleriyle uyumlu biçimde terörizmle mücadeleyi kararlılık ve azim içinde yürütecek ve yerel mevzuatlarını bu doğrultuda güçlendirmeye yönelik gerekli tüm adımları atacaklardır.

– Finlandiya ve İsveç, Avrupa İade Sözleşmesi'yle uyumlu biçimde, Türkiye tarafından sağlanan bilgi, delil ve istihbaratı dikkate alarak Türkiye'nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlarıyla işleme koyacak ve Türkiye'yle iade ve güvenlik işbirliğini geliştirmek için gerekli ikili ahdî düzenlemeler yapacaklardır.

“SORUŞTURMA BAŞLATILIP, YASAKLANACAK”

– Finlandiya ve İsveç, 5. paragrafta kayıt altına alındığı çerçevede, PKK terör örgütünün ve bütün uzantıları ile iltisaklı kuruluşlarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerine yönelik soruşturma başlatacak ve bunları yasaklayacaklardır.

– Türkiye, Finlandiya ve İsveç dezenformasyonla mücadele edeceklerini taahhüt edecek ve yasalarının, Türkiye'ye yönelik şiddeti kışkırtan faaliyetler dahil olmak üzere, terör örgütlerinin propagandası amacıyla istismar edilmesini engelleyeceklerdir.

– Finlandiya ve İsveç, silah ihracatına dair mevzuatlarının Müttefiklere yönelik yeni taahhütleri mümkün kılmasını ve NATO'daki üyelik statüleriyle mütenasip olmasını temin edeceklerdir.

– Finlandiya ve İsveç, Türkiye'nin askeri mobilite konusundaki PESCO projesine katılımı dahil olmak üzere, Türkiye ve diğer AB üyesi olmayan Müttefiklerin Avrupa Birliği'nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası'nın mevcut ve müstakbel girişimlerine mümkün olan en geniş şekilde dahil edilmesine destek vereceklerdir.

9. Bu adımların hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve İsveç Dışişleri, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları, İstihbarat Servisleri ve Güvenlik Kurumlarından uzmanların katılımıyla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır.

10. Türkiye, NATO'nun Açık Kapı politikasına uzun zamandır devam eden desteğini teyit eder ve Madrid Zirvesi'nde Finlandiya ve İsveç'in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerine desteğini ifade eder.”

“TERÖR SUÇLULARININ İADESİ KONUSUNDA SOMUT ADIMLAR”

Üç ülkenin dışişleri bakanlarının imza koyduğu momeranduma ilişkin açıklama Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından geldi. Açıklamada, “PKK ve uzantılarıyla mücadelede Türkiye'yle tam iş birliği, terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede Türkiye'yle dayanışma sergilenmesi, PYD/YPG ve FETÖ’ye destek sağlamama taahhüdü, savunma sanayii alanında ambargo kısıtlamalara gidilmemesi, iş birliğinin artırılması, İsveç ve Finlandiya'nın terörizmle mücadele ve savunma sanayii konularındaki ulusal mevzuatlarını ve uygulamalarını tadil etme taahhüdü, terörizm ve örgütlü suçlarla mücadele alanında istihbarat paylaşımına ilişkin yapılandırılmış iş birliği mekanizması tesisi, terör suçlularının iadesi konusunda somut adımlar atılması ve ikili düzeyde ahdi düzenlemeler yapılması, PKK ve uzantılarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerinin yasaklanması ve bunların soruşturulması, Türkiye'ye yönelik terör propagandasının engellenmesi, Finlandiya ve İsveç'in PESKO (AB Daimi Yapılandırılmış İşbirliği Süreci) dahil AB güvenlik mekanizmalarına en geniş şekilde katılımının desteklenmesi, bu adımların uygulanmasını denetlemek üzere Adalet, İstihbarat ve Güvenlik kurumlarının katılımıyla Daimi Ortak Mekanizma kurulması” konularında somut kazanımlar elde edildiği aktarıldı.

Açıklamada, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ortaya koyduğu perspektif ve kararlı duruş sayesinde terör örgütleriyle mücadele hususunda ciddi kazanımlar elde etmiştir. PKK/YPG/PYD ile birlikte FETÖ'nün bir terör örgütü olduğunun uluslararası bir anlaşmada bu kadar net ortaya konması, Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde verdiği mücadelede uluslararası boyutta da çok önemli bir adım olmuştur” ifadelerine yer verildi.

ABD'DEN AÇIKLAMA

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ABD Başkanı Joe Biden ile Almanya'dan İspanya'ya seyahat eden gazetecilere uçakta açıklamalarda bulundu. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Biden'ın yarın bir görüşme yapmasının beklendiğini kaydeden Sullivan, "İki lider, ABD ile Türkiye arasındaki stratejik ve bölgesel konularda birlikte zaman harcama şansına sahip olacak. İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği de görüşmede gündeme gelecektir ama ana odak olmasını beklemiyoruz." dedi.

Sullivan, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği konusunda arabuluculuk yapmayacaklarını, bunun yerine iki ülkenin üyeliğinin NATO'nun çıkarına olduğunu göstermeye çalışacaklarını vurgulayarak, "Finlandiya ve İsveç'in Türkiye'nin endişelerini çözmeye yönelik önemli adımlar attığına inanıyoruz. Aynı zamanda Türkiye'nin endişelerinin tamamen çözüleceğine ve bu ülkelerin NATO üyesi olacağına da inancımız tam." diye konuştu.

Siyasetcafe.com