ABD ve Avrupa kanlı ırkçı tarihi ile yüzleşiyor, atalarının heykellerini indiriyorlar!

Keşfettiği kıtaya ayak basar basmaz, kıtanın asıl sahipleri olan Kızılderililere soykırım yapan Kristof Kolomb, 17. yüzyılda yaşamış ve köle tüccarı olarak bilinen Edward Colston, yine İngiliz köle tüccarı Robert Milligan, Belçika'yı bir sömürge gücü haline getiren Kral 2. Leopold. Hepsinin ortak özelliği tarih sayfalarına isimlerinin kanla yazılmış olması ve hepsinin yaşadıkları ülkelerde yüzlerce heykelinin dikilmiş olmasıydı.

George Floyd’un polis şiddeti ile 8 dakika işkence edilerek boğularak öldürülmesi sonucunda başlayan gösteriler beraberinde bir çok sorgulamayı da getirdi. Bunlardan en başta geleni önce ABD sonrasında ise İngiltere, Belçika gibi Avrupa ülkelerinin kendi kanlı ırkçı tarihleri ile yüzleşmesi.

Amerika'yı keşfederek kıtada fetih, sömürgecilik ve kırım dönemini açan İspanyol kaşif Kristof Kolomb'un ABD'deki heykelleri bir bir tahrip ediliyor.

Virginia eyaletinin Richmond kentindeki Kolomb heykeli devrilip göle atılırken, Massachusetts eyaletinin Boston kentindeki heykelin başı koparıldı. Heykelin kaidesine "Kolomb soykırımı temsil ediyor" yazısı bırakıldı.

Yerli hakları savunucuları, İspanyol kaşifin kıtadaki yerli halkların soykırıma uğratılmasının başını çekmesinden ötürü Amerika'da kutlanan Kolomb Günü'nün Yerli Halklar Günü olarak değiştirilmesi için uzun zamandır kampanya yürütüyor.

İngiltere’nin Bristol kentindeki gösteride ise köle tüccarı Edward Colston'ın heykeli yıkıldı. Protestocular, ABD'de polisin ölmeden önce George Foyd'a yaptığına atfen yere indirdikleri heykelin boynuna dizleriyle bastırdılar.

Colston, 1672-1689 yılları arasında 80 bin Afrikalı erkek, kadın ve çocuğun Amerika'ya köle olarak götürmüştü. Kurduğu Royal African Company ile köle ticaretinde tekelleşen Colston'ın o dönemde yaptığı serveti köle ticaretiyle elde ettiğine inanılıyor.

6-8 hafta süren yolculuklarda köle yapılmak için Amerika'ya götürülen siyahlardan binlercesinin hastalık, cinayet ve işkenceyle öldüğü belirtiliyor.

İsmi hâlâ Bristol kentindeki sokak ve binalara verilmiş durumda.

Colston’un heykelinin yerine, Afrika kökenli insan hakları savunucusu Paul Stephenson’un heykelinin dikilmesi isteniyor. Stephenson, 1963’te Bristol Otobüs Şirketi’nde ‘siyahları çalıştırmama’ kararına karşı düzenlediği boykotla ‘renk yasağına’ son veren kişi olarak tanınıyor. Halen yaşayan Stephenson 83 yaşında.

Belçika'nın ise sömürgeci kralı olarak bilinen Kral 2. Leopold'a yönelik tepkiler artarken, başkent Brüksel'de kralın bir heykeli daha tahrip edildi. Brüksel'deki Kraliyet Sarayı'nın yakınlarında bulunan Kral 2. Leopold heykelinin üzerine, "Katil", "Özür dileriz", "Bu adam 15 milyon kişiyi katletti" ve "Siyahilerin hayatı değerlidir" sloganları yazıldı.

Aktivistler 60 heykeli daha hedef aldı

Colston'ın heykelinin başına gelenler, gözleri ırkçılık karşıtlarının ülkedeki diğer muhtemel "hedef" heykellerine çevirdi. Aktivistlerin oluşturduğu bir internet sitesi, bu türden 60 şahsiyetin ülke sathına yayılmış heykellerinin listesini yayımladı.

Salı günü kentin doğusunda bir belediye meclisi üyesinin dilekçesi üzerine kaldırılan Robert Milligan'ın (1746-1809) heykeli de hedefler arasında bulunuyordu. Milligan, köle ticaretiyle öne çıkmış bir isim değildi ama öldüğü gün Jamaika'daki şeker kamışı çiftliğinde 500'den fazla kölesi vardı.

İngiliz milli arşivindeki verilere göre, köle ticareti "sektörüne" 16. yüzyılda giren ülke, 1833'de köleliği kaldırana dek sırf Atlantik ötesine 3 milyondan fazla Afrikalıyı taşıdı.

Irkçılık karşıtları, bu süreçte köleliğe bulaşmış herkesi hedef haline getirerek, aslında ülkenin yönetiminde rol almış bütün tarihi şahsiyetlerini hedef almış oluyor.

Cecil Rhodes ve Amiral Nelson

Cecil Rhodes (1853-1902) Güney Afrika'nın sömürgeleştirilmesinde baş rol oynayan iş adamı ve siyasetçi, bu ülkedeki ırk ayrımına dayalı rejimin (Apartheid) fikir babası olarak biliniyor.

Aktivistler, Oxford Üniversitesinde yer alan heykelinin kaldırılması için yıllardır kampanya yapıyor.

İngiltere'nin milli kahramanlarından Amiral Horatio Nelson (1758-1805) da köleliğin kaldırılmasına karşı çıkması nedeniyle aktivistlerce hedef alınıyor.

Napolyon Bonapart'ı denizde mağlup eden İngiliz amiralin, Londra'nın ünlü meydanı Trafalgar'da onlarca metre yükseklikte bir sütun üzerinde heykeli bulunuyor. Bu anıtın İrlanda'nın Dublin'deki bir benzeri, İrlanda Cumhuriyetçi Ordusunun (IRA) bombalı eylemiyle tahrip edilmişti.

Aktivistlerin, heykelinin kaldırılmasını istediği isimler arasında bir İngiliz kralı da var.

Kral 2. Charles (1630-1685), Afrika kıtasından Atlantik ötesine yönelik köle ticaretini uzun yıllar tekelinde tutan Kraliyet Afrika Şirketinin kurucusu olması nedeniyle tepki çekiyor.

Kral'ın, Londra’nın ünlü Soho Parkı'ndaki heykeli, ırkçılık karşıtlarının kaldırılmasını talep ettikleri arasında yer alıyor.

Güney Afrikalı asker ve siyasetçi Jan Smuts (1870-1950) da İngiliz parlamentosunun karşısındaki heykeliyle hedefte bulunuyor.

Irk ayrımına dayalı Apartheit rejiminin fiili mimarı Smuts'un heykeli, bu rejime karşı mücadele vermiş ve uzun yıllar hapis yatmış Nelson Mandela’nın heykelinden sadece metreler ötede yer alıyor.

Smuts'un heykelinin yüksek bir kaide üzerinde yer almasına karşın, Mandela'nın heykelinin neredeyse kaidesiz olması da dikkati çekiyor.

Aktivistlerin kaldırılmasını istediği heykellerden biri de yine Güney Afrika'da görev yapan İngiliz General Lord Kitchener'e ait. 1914-1916'da Savaş Bakanlığı da yapan Kitchener'in, Kent merkezindeki heykeli, İngiliz komutanın 1900-1902'de Güney Afrika'da yaşanan Boer Savaşı'nda, daha sonra Nazi Almanyası'nın kullanacağı toplama kampı kavramını geliştirip ilk uygulamasını yapmış olması nedeniyle tepki topluyor.

Yaygın kabule göre, deniz imparatorluğu olan İngiltere'nin hakimiyetinin ve ilk sermayesinin temelini "korsanlık" oluşturuyor.

Bu korsanların en ünlülerinden Kaptan Francis Drake'in ülkenin güney batısındaki liman şehri Plymouth'taki heykeli de hedeftekiler arasında bulunuyor. Aktivistler buna gerekçe olarak Drake'in Batı Afrika sahillerine saldırılarında ele geçirdiği binlerce Afrikalıyı köleleştirerek, bu ticareti İngiltere'ye taşımış olması gösteriliyor.

Aktivistlerin hedefinde yer alan bir isim de Pasifik Okyanusu'ndaki seferleriyle şöhret kazanmış kaşif Kaptan James Cook (1728-1779) oluşturuyor. Cook'un Yorkshire'deki heykelinin, Yeni Zelanda'nın yerli halkı Maorilerin toplu katlinde oynadığı rol nedeniyle kaldırılması isteniyor.

Aktivistler, Londra'nın Belgravia Meydanı'ndaki Kristof Kolomb heykelini de kaldırtmak istiyor. Tarihin en ünlü kaşifleri arasında bulunan Kolomb, Amerika kıtasını keşif sırasında yerli halkı katlettiği gerekçesiyle tepki çekiyor.

YOUTUBE KANALIMIZA ABONE OLMAYI UNUTMAYIN!

Siyasetcafe.com